Al ruim tien jaar lang overtreedt de minister van Infrastructuur (I&W) de wet.
Sinds 1 november 2014 (!) had er een luchthavenbesluit moeten liggen voor Rotterdam The Hague Airport (RTHA), maar dat is er nog steeds niet. Omwonenden zijn het zat.
Groei zonder vergunning
Zo’n luchthavenbesluit is een officiële, wettelijke vergunning waarin de regels voor de luchthaven zijn vastgelegd, van geluidsnormen tot vliegroutes. Zonder dit besluit opereert het vliegveld feitelijk zonder geldige vergunning – een situatie die de overheid al een decennium lang gedoogt.
De gevolgen voor de omwonenden zijn desastreus: in de afgelopen tien jaar is het aantal passagiers met bijna 50 procent gegroeid, met een significante toename van geluidsoverlast en gezondheidsschade als direct gevolg.
Op 14 oktober 2025 bracht de Rotterdamse bewonersvereniging BTV deze onverkwikkelijke zaak naar de Raad van State.
Geen toeval
Het uitblijven van het luchthavenbesluit is geen toeval, maar het gevolg van een continu proces van vertragingen en ingetrokken aanvragen. Volgens de pleitnotitie van BTV begon de procedure in 2014 al direct met een achterstand. Het proces startte pas in het jaar dat de oude overgangsregeling afliep, terwijl het vijf jaar eerder had moeten beginnen om de wettelijke deadline te kunnen halen.
Vier jaar na de start trok RTHA zijn eigen aanvraag plotseling in. De officiële reden was een second opinion waaruit bleek dat de maatschappelijke kosten-batenanalyse (mkba) niet deugde. De voordelen van de luchthaven werden sterk overschat en de lasten voor omwonenden, zoals geluidsoverlast en vervuiling, werden te laag ingeschat.
De minister en het vliegveld voerden verschillende redenen aan voor de vertragingen, maar volgens documenten die de BTV in handen kreeg, blijken deze niet te kloppen. Zo suggereert de minister dat een advies van de Bestuurlijke Regie Rotterdam de reden was voor de intrekking. Maar het concept van de ‘Notitie Reikwijdte en Detailniveau’ (NRD) toont aan dat dit onjuist is. De NRD is een document waarin de onderzoeksopzet voor het milieueffectrapport wordt vastgelegd.
Foute berekeningen
RTHA gaf op zijn beurt de schuld aan fouten in de geluidsberekeningen voor vliegveld Lelystad. Uit stukken van actiegroep SATL blijkt echter dat deze fouten niets te maken hebben met de specifieke aanvraag van het Rotterdamse vliegveld.
De excuses over en weer tonen een patroon waarbij zowel de minister als RTHA de verantwoordelijkheid proberen af te schuiven voor de ondeugdelijke aanvragen die zijn ingediend.
De echte reden voor het debacle ligt bij Rotterdam Airport zelf. Er werden onderzoeken aangeleverd die dermate grove fouten bevatten dat de aanvragen wel ingetrokken móesten worden.
Hoewel RTHA de foute rapporten aanleverde, ligt de eindverantwoordelijkheid voor het ‘uitstel-op-uitstel’ (vrij naar Yesilgöz) volledig bij de minister en zijn voorgangers.
Minister deed niks
De minister had alle middelen om in te grijpen en ervoor te zorgen dat de aanvraag op tijd en correct zou verlopen. Hij had RTHA onder druk kunnen zetten of een last onder dwangsom kunnen opleggen – een boete voor elke dag dat het vliegveld in gebreke bleef. Het is allemaal nagelaten.
Ook hier weer blijkt dat de overheid een dubbelrol heeft die behoorlijk bestuur in de weg zit. De Staat is de controlerend aandeelhouder van de Schiphol Groep, het bedrijf waar RTHA onder valt. Enerzijds moet de overheid als vergunningverlener de belangen van omwonenden beschermen, anderzijds heeft ze als aandeelhouder een commercieel belang bij groei.
De pleitnota van BTV stelt het scherp: het inherente belangenconflict is de motor achter het voortdurende uitstel. Als toezichthouder faalt de overheid, omdat ze als aandeelhouder niet wil dat de groeimotor van het staatsbedrijf hapert. De situatie is één op één vergelijkbaar met de chaos op Schiphol, waar de overheid medeverantwoordelijk is omdat de koers te lang was gericht op commerciële groei ten koste van alles en iedereen.
Ernstige gevolgen voor omwonenden
Het uitblijven van een wettelijk kader heeft directe en ernstige gevolgen voor de duizenden mensen die onder de rook van het vliegveld wonen. De huidige ‘omzettingsregeling’ bevat een verouderde set regels die onvoldoende bescherming biedt tegen de steeds toenemende overlast.
Voor tienduizenden mensen in de regio Rotterdam bepaalt de impact van dit overheidsfalen de dagelijkse realiteit. Er zijn inmiddels bijna 50 procent meer passagiers dan tien jaar geleden, de geluidsoverlast is significant toegenomen en de verstoorde nachtrust en de uitstoot van giftige stoffen vormt een directe aanslag op het fundamentele recht op een gezonde leefomgeving.
Na een decennium wachten was de BTV er helemaal klaar mee en stapte naar de rechter om de minister tot actie te dwingen. Daarvoor eist de vereniging ook een dwangsom. Simpel gezegd is een dwangsom een boete die de minister per dag moet betalen zolang er geen besluit wordt genomen. Het is een juridisch pressiemiddel om de overheid te dwingen haar wettelijke plicht uit te voeren.
De Staat vroeg de rechter om de zaak op te schorten en geen uitspraak te doen. Dat zou opnieuw eindeloos uitstel kunnen betekenen. Maar dat is voor BTV niet aanvaardbaar, zo meldde de advocaat aan de rechter. Om dat te voorkomen, eisten de bewoners een harde einddatum van 31 december 2026.
De Raad van State doet binnen vier tot zes weken uitspraak.
Dossier Luchthavenbesluit
Rotterdam The Hague Airport heeft sinds 2014 geen geldig Luchthavenbesluit. Dit is in feite de operationele vergunning waarin beschreven staat hoeveel vliegbewegingen er van en naar dit vliegveld mogen, en bijvoorbeeld wat de openingstijden zijn en wanneer er nachtrust is. Zonder deze vergunning zou het vliegveld niet operationeel mogen zijn. Dat is het wel.
Het dossier is niet allesomvattend, daarvoor is het te groot en te complex. De BTV Rotterdam probeert inzichtelijk te maken wat er gedurende het proces (bewust) fout gaat door de aanvrager en op welke wijze het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (I&W) actief meewerkt in de instandhouding van deze situatie. Om die reden moeten burgers via de rechtbank hun (mensen)rechten claimen omdat de ministeries voorrang geven aan de luchtvaartlobby boven de burgers.
