Uit een gecombineerd onderzoek van 3 Britse universiteiten blijkt dat verduurzaming van luchtvaart vooral gegoochel is met cijfers.
Dit artikel betoogt dat de huidige plannen voor verduurzaming van de luchtvaart, zoals de Britse Jet Zero-strategie, vooral rekenen op technologische doorbraken die zeer onzeker zijn en vaak misleidend gepresenteerd worden. Hieronder vind je een toegankelijke samenvatting. Voor verdere details verwijzen we graag naar het originele document.Vlucht-uit-de-realiteit-duurzame-luchtvaart-Jet-Zero-en-de-technofix.pdf
Waarom moet de luchtvaart verduurzamen?
De luchtvaart draagt steeds meer bij aan klimaatverandering: de uitstoot stijgt en wordt vooral veroorzaakt door internationale vluchten en de rijkere bevolkingsgroepen. Milieuproblemen zoals overstromingen, droogtes en mislukte oogsten worden wereldwijd erger, waardoor de druk op snelle verduurzaming groeit. Toch komt een kwart van de Britse uitstoot in 2050 waarschijnlijk uit de luchtvaart als het huidige beleid doorzet.Vlucht-uit-de-realiteit-duurzame-luchtvaart-Jet-Zero-en-de-technofix.pdf
Wat zijn de technologische beloften?
Overheden en de luchtvaartsector zetten vooral in op een reeks technologische oplossingen:Vlucht-uit-de-realiteit-duurzame-luchtvaart-Jet-Zero-en-de-technofix.pdf
- Efficiënter vliegen: Hier wordt optimistisch over gedaan, maar de vooruitgang is traag en effect wordt vaak tenietgedaan door groei in het aantal vluchten.Vlucht-uit-de-realiteit-duurzame-luchtvaart-Jet-Zero-en-de-technofix.pdf
- Elektrische vliegtuigen: Door het zware gewicht van batterijen zijn deze alleen geschikt voor heel korte vluchten en kleine toestellen.Vlucht-uit-de-realiteit-duurzame-luchtvaart-Jet-Zero-en-de-technofix.pdf
- Waterstof: Is alleen écht groen als het met hernieuwbare energie wordt gemaakt, wat momenteel extreem duur en schaars is. De technologie komt pas na 2050 mogelijk in beeld voor lange vluchten.Vlucht-uit-de-realiteit-duurzame-luchtvaart-Jet-Zero-en-de-technofix.pdf
- Duurzame brandstoffen (SAF): De meeste vormen van duurzaam vliegtuigbrandstof zijn óf niet echt duurzaam (denk aan palmolie en gebruikte frituurolie), óf veel te schaars of duur.Vlucht-uit-de-realiteit-duurzame-luchtvaart-Jet-Zero-en-de-technofix.pdf
Waarom zijn deze oplossingen niet voldoende?
De meeste technologische oplossingen zijn:
- Onrealistisch om snel of op grote schaal in te voeren.
- Vaak schadelijker voor milieu en samenleving door landgebruik, fraude of watergebruik.
- Slechts een kleine oplossing voor het grote probleem: als de luchtvaart blijft groeien, blijft de totale uitstoot stijgen.Vlucht-uit-de-realiteit-duurzame-luchtvaart-Jet-Zero-en-de-technofix.pdf
Wat is het alternatief?
Het artikel roept op tot meer directe en eerlijke maatregelen:
- Beperkingen voor frequent flyers en luxe ticketklassen.
- Maak korte vluchten overbodig door betere treinverbindingen.
- Stop subsidie op vliegtuigbrandstof en investeer in duurzame alternatieven.
- Heroriënteer banen van luchtvaartpersoneel naar groenere sectoren.Vlucht-uit-de-realiteit-duurzame-luchtvaart-Jet-Zero-en-de-technofix.pdf
- Investeer in internationale samenwerking en rechtvaardige transitie, ook voor getroffen gemeenschappen en op lokaal niveau.Vlucht-uit-de-realiteit-duurzame-luchtvaart-Jet-Zero-en-de-technofix.pdf
Conclusie
De luchtvaart verduurzamen vraagt om structurele veranderingen en moed van beleidsmakers. Zonder duidelijke keuzes blijft de sector een van de grootste aanjagers van klimaatverandering. Alleen door het beperken van de vraag, eerlijk beleid en alternatieven zoals spoor en vergroening van de economie, kan een werkelijk duurzame toekomst worden bereikt.Vlucht-uit-de-realiteit-duurzame-luchtvaart-Jet-Zero-en-de-technofix.pdf
Voor complexe details over technologieën en klimaatpolitiek wordt verwezen naar het onderliggende bronartikel in dit dossier.
Bron: T and F online (tandfonline.com) 7 oktober 2025
De wetenschappers:
Gareth Dale is universitair hoofddocent politieke economie aan Brunel University. Zijn publicaties omvatten monografieën over Oost-Duitsland en diverse over het leven en werk van Karl Polanyi, evenals geredigeerde bundels over groene groei, internationale migratie, de politieke economie van Oost-Europa, revoluties in het neoliberale tijdperk en het politieke denken van Colin Barker. Hij publiceerde onder andere in The Guardian, The Ecologist, The Conversation, Open Democracy, Truthout en The Green European Journal.
Josh Moos is hoofddocent aan de Leeds Beckett University. Hij doceert heterodoxe economie op bachelorniveau. Zijn huidige onderzoeksinteresses omvatten alternatieven voor op groei gebaseerde economische paradigma's, met een bijzondere nadruk op degroei en marxistische economie. Zijn recente werk concentreert zich op onderzoek naar de milieu-impact van de luchtvaart en de beperkingen die gepaard gaan met technologische oplossingen.
Alistair Bernal Holmes is promovendus aan de afdeling Sociologie van Goldsmiths. Zijn onderzoek richt zich op de klimaatcrisis – met name de temporaliteiten van kapitalisme en de natuur. Zijn andere interesses omvatten utopische/dystopische verbeeldingen en de politiek van het geheugen.