De verslaafde zwaan: 'Zou het erg zijn als KLM ophoudt te bestaan?'
Quote-columnist Robert De Boeck vindt de miljarden die in KLM gepompt worden, maar zonde.
'Die hadden beter besteed kunnen worden aan het faciliteren van jonge techstartups. Daar komt de toekomstige economische groei vandaan, niet van deze stervende zwaan.' U leest het hier.
Hoeveel geld blijven we nog in KLM stoppen voordat we concluderen dat het om een bodemloze put gaat? Na drie jaar staat de teller op ruim 5,5 miljard euro in de vorm van aandelen, leningen, garanties en NOW. En dat allemaal onder het mom van ‘cruciaal belang voor de Nederlandse economie’.
Ik heb nog nooit een rapport gezien dat dit belang onderschrijft. Het is allemaal gebaseerd op emotie en de onderbuik van politici. Nooit stellen we ons de vraag of KLM – na jaren van verlies, ook vóór corona – wel bestaansrecht heeft sinds de komst van goedkope chartermaatschappijen. En of vliegen post-corona, nu we Zoom en Teams hebben ontdekt, ooit nog terugkomt op het oude niveau.
Politici zijn populisten
Hoe dat komt? Politici zijn populisten. Een minister die moet beslissen over steun aan de blauwe zwaan is als een wethouder Sport bij wie de zieltogende voetbalclub om geld komt vragen. Zodra de hooligans voor de deur staan, gaat hij of zij overstag. Zeg als minister maar eens ‘nee’ als de ceo van KLM, vergezeld door tientallen stewardessen, voor je bureau verschijnt om de hand op te houden en die foto de volgende ochtend op de voorpagina van De Telegraaf staat. Het eigen imago is heilig. Goed voorbeeld zijn de appjes van Hugo de Jonge inzake de mondkapjes. Liever 100 miljoen gemeenschapsgeld uitgeven aan inferieure spullen dan dat Sywert zich aan een talkshowtafel negatief over je uitlaat. Dat zal ook een rol hebben gespeeld bij Wopke Hoekstra en KLM. Maar hoe erg zou het zijn als KLM ophoudt te bestaan? Het personeelstekort op de arbeidsmarkt is zo groot dat die tienduizenden werknemers zo weer een baan hebben. En we kunnen nog steeds vanaf Schiphol blijven vliegen voor onze vakantie en zakenreis. Er zijn meer kleinere landen zonder nationale airline.
Verdampt
Van de miljarden die we in KLM hebben gepompt zien we niets meer terug. Die hadden beter besteed kunnen worden aan het faciliteren van jonge techstartups. Daar komt de toekomstige economische groei vandaan, niet van deze stervende zwaan. De krankzinnigste beslissing vond ik die van begin 2019, toen de staat voor 774 miljoen euro een belang van 13 procent in KLM verwierf om ‘invloed te kunnen uitoefenen op toekomstige ontwikkelingen bij Air France-KLM’. Dat is niet echt gelukt. Ondanks alle miljarden zijn we niet in staat gebleken te bedingen dat er geen bonussen worden uitgekeerd. Mkb-bedrijven die 20.000 euro NOW kregen mogen geen bonus uitkeren, maar topman Ben Smith van Air France-KLM krijgt bij een verlies van 3,3 miljard euro gewoon 3,1 miljoen omdat ‘de duurzaamheidsdoelstellingen zijn gehaald’. Vervolgens huilt Sigrid Kaag krokodillentranen in de pers en noemt het ‘onbegrijpelijk en ongepast’. Met KLM is het net als met Kaag: het was niks, het is niks en het wordt niks. De blauwe en de groene utopie.
ROBERT DE BOECK (59) is oprichter-directeur van participatiemaatschappij Antea. Hij is ook te volgen op Twitter: @Robertdeboeck
Bron: Quote, 23 juni 2022