Managers uit de luchtvaartindustie maken zich zorgen over het klimaat
De luchtvaartsector staat voor een grote uitdaging: hoe kan vliegen duurzamer worden, terwijl de sector zelf gevangen zit in een systeem dat draait om groei en lage marges? In een artikel uit Trouw van 7 mei 2025 vertellen initiatiefnemers van de groep ‘Call Aviation to Action’ over hun zorgen, hun oproep aan de sector en de noodzaak van fundamentele veranderingen.
Wie zijn ‘Call Aviation to Action’?
‘Call Aviation to Action’ is een initiatief van internationale luchtvaartmanagers die zich zorgen maken over het gebrek aan verantwoordelijkheid van de sector voor het klimaatprobleem. Ze benadrukken dat de luchtvaart niet alleen bijdraagt aan klimaatverandering, maar er ook zelf de gevolgen van ondervindt: extreem weer verstoort vluchtschema’s, toerisme lijdt onder klimaatproblemen en het maatschappelijk draagvlak voor vliegen neemt af naarmate de impact zichtbaarder wordt.
Passie voor vliegen én zorg voor het klimaat
De initiatiefnemers geloven dat liefde voor vliegen en zorg voor het milieu wel degelijk te combineren zijn. Ze pleiten niet voor het stoppen met vliegen, maar voor het zoeken naar oplossingen die vliegen mogelijk maken binnen de grenzen van het klimaat. Hun oproep aan de sector en overheden: investeer veel meer in onderzoek, ontwikkeling en opschaling van nieuwe technologieën, duurzame brandstoffen en schonere vliegtuigen.
Waarom gaat verduurzamen zo langzaam?
Het probleem zit volgens de groep diep in het systeem van de luchtvaart. Door innovaties als zuinigere vliegtuigen, digitalisering en de opkomst van prijsvechters is vliegen goedkoper en toegankelijker dan ooit. Dit heeft geleid tot enorme groei, maar ook tot felle concurrentie en kleine winstmarges. Omdat maatschappijen alleen kunnen overleven door veel te vliegen, blijft het systeem gericht op groei. Tegelijkertijd zijn de marges te klein om grootschalig te investeren in verduurzaming.
Ander businessmodel
De initiatiefnemers pleiten daarom voor een fundamenteel ander businessmodel. Bijvoorbeeld door wereldwijd een koolstofbudget voor de luchtvaart vast te stellen: een limiet op de totale CO₂-uitstoot. Dit zou schaarste creëren, waardoor de prijzen stijgen en er meer geld beschikbaar komt voor innovatie. Ook een wereldwijde belasting op kerosine zou kunnen helpen, mits de opbrengsten worden ingezet voor duurzame alternatieven.
Wie moet het systeem veranderen?
Echte verandering kan alleen komen van het wereldwijde netwerk van bestuurders uit de luchtvaart, overheden en internationale organisaties. Zij moeten het lef hebben om het systeem te hervormen. Omdat de luchtvaart een mondiaal fenomeen is, zijn nationale maatregelen vaak niet voldoende. Alleen door internationale samenwerking zijn grote stappen mogelijk.
De groep merkt op dat de sector hun oproep nog niet publiekelijk steunt, maar ze hopen met hun ‘call to action’ leiders in de luchtvaart te inspireren en aan te moedigen om het roer om te gooien.
Minder vliegen is onvermijdelijk
Ondanks alle innovaties zullen mensen voorlopig waarschijnlijk blijven vliegen. Maar om de impact op het milieu te beperken, zijn meerdere maatregelen nodig: hogere belastingen op vliegen, strengere regels, meer gebruik van duurzame brandstoffen, investeren in elektrisch vliegen en efficiëntere vliegtuigen, en het invoeren van een CO₂-budget. Al deze maatregelen leiden tot hogere prijzen, waardoor mensen minder vaak zullen vliegen. Zo blijft vliegen mogelijk, maar wel binnen de grenzen van wat het klimaat aankan.
De luchtvaart kan alleen verduurzamen als bedrijven en overheden lef tonen en het systeem fundamenteel veranderen. Dat vraagt om internationale samenwerking, investeringen in innovatie en het accepteren dat vliegen duurder en minder vanzelfsprekend wordt. Zo kan de magie van vliegen behouden blijven, maar wel op een manier die verantwoord is voor de planeet, aldus Karel Bockstael, mede oprichten van Call Avation to Action
Bron: Trouw, 7 mei 2025