NS en Prorail: ‘Tot 700 kilometer is de trein een alternatief voor vliegtuig’
De trein is een oplossing voor het klimaatprobleem. Moet-ie wel eerst op de agenda komen. Daarom stuurden NS en Prorail er zaterdag speciaal eentje naar Glasgow.
Parijs-Lyon voor slechts 7 euro
Wist u dat een enkeltje Parijs-Lyon kan voor slechts 7 euro? Dat kunt u ook bijna niet weten. Kan alleen worden geboekt bij de SNCF. In de NS-app is Amsterdam-Parijs op z’n voordeligst 35 euro en Parijs-Lyon nog eens 27 euro. Nationale spoorwegmaatschappijen zijn nu eenmaal niet verplicht al hun tarieven met elkaar te delen.
Marjan Rintel, algemeen directeur van de NS, en Ans Rietstra, operationeel directeur bij Prorail, kunnen er met smaak over vertellen. Over alles wat echt nog anders moet voordat de trein naar meer Europese steden gaat concurreren met het vliegtuig. Naar Parijs is dat al gelukt: ,,Een weekendje Parijs met het vliegtuig, dat kan écht niet meer’’, zegt Ans Rietstra. Londen zal snel volgen, denkt ze.
Waarom gaat het zo vaak over het probleem, het vliegverkeer, en niet over de oplossing, het spoor dat er al ligt en dat we beter kunnen benutten?
Marjan Rintel, NS
Elektrisch vliegen
Transport staat niet bepaald hoog op de agenda. Ergens in de tweede week van de top zijn er een paar uurtjes voor ingeruimd. Tussen ‘steden en regio’s’ en ‘gender’. Wat daarbij nog meer steekt: ,,Waarom gaat het zo vaak over het probleem, het vliegverkeer, en niet over de oplossing, het spoor dat er al ligt en dat we beter kunnen benutten?’’ Marjan Rintel ziet die hippe stukjes over elektrisch vliegen in de krant natuurlijk ook, maar kom op, zeg: ,,Dan kunnen er zestien mensen mee naar Londen en het is nog hartstikke duur ook.’’ Als het toestel al van de grond komt. Batterijen, waterstof, er is nog heel veel uit te vinden voordat vliegen schoon wordt.
Badkuipen kerosine
En vliegen ís vies. Jelmer Mommers maakte in zijn boek Hoe gaan we dit uitleggen een beeldende rekensom: op een trans-Atlantische vlucht gaan per passagier vier badkuipen kerosine mee. Trans-Atlantisch met de trein gaat niet lukken, maar hoe staat het met Londen? Dagelijks vijftig vluchten. Eén vlucht veroorzaakt net zo veel uitstoot als zeven Eurostar-treinen. En in één Eurostar-trein kunnen evenveel passagiers als in zeven vliegtuigen. Tel uit je winst.
Als we dit weten, waarom heeft het reizen per spoor dan niet allang een vlucht genomen? Nou, geen misverstand, het reizigersverkeer neemt toe, maar om mensen van het vliegtuig in de trein te krijgen is nog veel nodig. De tickets om te beginnen. Een reisje Barcelona boeken gaat nu zo: het computersysteem van de NS legt de reis vast tot de Belgische grens, geeft de klant door aan de Belgische collega’s, die de reis verkopen tot aan de Franse grens en… Afijn, als klant merkt u dat niet, behalve dat het systeem snel instabiel kan worden en dan merkt u het wel: ,,Dan staat er ineens dat er geen plek beschikbaar is.’’Dan heb je de spoorbreedte: die is in Spanje en Rusland anders. De spanning op de bovenleiding, die is in veel landen anders. De dienstregeling: rijdt die trein naar Berlijn lekker door of stopt ie op plekken waarvan je nog nooit gehoord hebt?
Spoorwegen zijn nu van oudsher nationaal, zegt Rietstra. Ze zijn gericht op binnenlands vervoer. 95 procent van het vervoer ís ook binnenlands. De luchtvaart is vanaf het begin af aan juist internationaal. ,,Logisch, je stijgt op en je bent Nederland uit.’’ Al in 1944 zijn procedures gestandaardiseerd, zodat een piloot die opstijgt in Amsterdam, probleemloos kan landen in New York. En één ticketverkoopsysteem: wel zo overzichtelijk.
Groene stroom
Als Rietstra onderweg dromerig uit het raampje kijkt, is dit wat ze ziet: zonnepanelen op de daken van stations, zodat de treinen helemaal op groene stroom rijden. In Nederland is dat al gelukt. Eén Europees beveiligingssysteem: de invoering wordt verwacht in 2026. De capaciteit op het spoor beter verdeeld: de Europese spoorbedrijven zijn aan het ontwerpen. En die belastingvrijstellingen voor de luchtvaart moeten eindelijk eens verdwijnen.
Bron: AD, 1 november 2021