PFAS-vervuiling van Rotterdam The Hague Airport verspreidt zich

Omvang gifvervuiling veel groter dan gemeld

Image by ojosujono96 on Freepik 

 Op de website van de Rotterdamse luchthaven wordt melding gemaakt van vondst van het uiterst giftige PFAS gif op de locatie waar de brandweer pleegt te oefenen. RTHA schrijft op 14 december 2023 ”In september 2023 heeft advies- en ingenieursbureau TAUW, in opdracht van RTHA, bodemonderzoek gedaan op de brandweer-oefenplaats. Uit dit onderzoek is gebleken dat er verhoogde concentraties PFAS in de grond, het grondwater en de sloten rondom de oefenplaats zitten.”… “Om een goed beeld te krijgen van de oorzaak, omvang en risico’s van de verontreiniging, is vervolgonderzoek nodig.” Zorgvuldig vermijdt de woordvoerder het woord “gif” en verzuimt te vermelden dat PFAS in het geheel niet afbreken. Sterker nog, ze stapelen zich op in mens en dier en ze zijn giftig.

Waarom zijn PFAS een probleem?

Bron arcadis.com

PFAS zijn Persistent, Bioaccumulatief en Toxisch (PBT). PFAS breken in het geheel niet af. Sterker nog, ze stapelen zich op in mens en dier en ze zijn giftig. Waar komt PFAS vandaan? En hoe komt het in de grond en het water terecht? Door de brede inzet en een veelvoud aan toepassingen, komen PFAS op grote schaal in het milieu terecht. Niet alleen door de uitstoot van de industrie, maar ook door de slijtage van onze gebruiksvoorwerpen en bij de toepassing van brandblusschuim.

PFAS zijn een ‘forever chemical’. Als ze in de natuur terechtkomen, blijven ze daar voor altijd. Daarom treffen we in de volledige Nederlandse bovengrond PFAS aan. Dit is in 2019 de aanleiding geweest om een zeer scherpe PFAS normering vast te stellen van gemiddeld 0,8 microgram PFAS per kilo grond. Veel PFAS grond voldoet niet aan deze norm wat aanvankelijk heeft geleid tot het stilvallen en vertragen van veel bouw- en baggerwerken.

Fluorhoudend blusschuim heeft een grote impact op het milieu. Dit wordt niet alleen gebruikt bij grote incidenten in de chemische of petrochemische industrie, maar ook op vliegvelden. Bij brandoefeningen wordt tegenwoordig fluorvrij blusschuim gebruikt of afdoende bodembeschermende maatregelen genomen. Vanuit het verleden zijn er nog veel oefenlocaties zwaar verontreinigd met PFAS.

Wat zijn de gezondheidsrisico’s van PFAS?

De GGD is hier duidelijk over: 
Een aantal PFAS is schadelijk voor mensen. Vooral over PFOA en PFOS is veel bekend. Zo weten we dat ze:

• slecht kunnen zijn voor je immuunsysteem;
• je lever kunnen beschadigen;
• kunnen zorgen voor een hoger cholesterol
• een hoge bloeddruk en problemen tijdens de zwangerschap kunnen veroorzaken;
• schadelijk kunnen zijn voor de ontwikkeling van ongeboren kinderen (iets lager geboortegewicht);
• mogelijk kanker veroorzaken. Onderzoek naar jarenlange, hoge blootstelling aan PFOA laat een verband zien met nierkanker en zaadbalkanker.
• Of je ziek wordt, hangt af van hoeveel je in de loop van de tijd binnenkrijgt. Als je lange tijd PFAS binnenkrijgt, is de kans groter dat het effect heeft op je gezondheid. Van de effecten die we hierboven noemen, verwachten we de effecten op het immuunsysteem als eerste.

Met name het laatste punt is van belang, omdat RTHA communiceert dat tot en met 2005 bij alle brandweerblus activiteiten werd ingezet en tot en met 2020 bij calamiteiten. Dit houdt in dat ruim vóór die tijd het PFAS zich in het grondwater heeft kunnen mengen en door o.a. gewassen zijn opgenomen. Deze gewassen kunnen ook in de voedselketen bevinden.

RTHA geeft aan jaren lang de PFAS in de grond te hebben laten zitten en bagataliseert de effecten er van.

GGD slaat alarm

“De GGD adviseert om voorlopig geen groente en fruit te eten uit de moestuinen die naast het vliegveld van Rotterdam liggen. In de sloot die tussen Rotterdam The Hague Airport (RTHA) en de volkstuinen ligt, zijn recentelijk verhoogde concentraties PFAS aangetroffen.” Schrijft ‘Luchtvaartnieuws’ op 15 december 2023. Het feit dat dit magazine nu eens geen rozengeur en maneschijn melding doet over deze vervuiler maakt inzichtelijk dat het nu menens is met de ernst van de situatie. Op 19 december 2023 werden omwonenden, waaronder de leden van de moestuinvereniging en de naastgelegen ponyclub, die ook langs de betreffende sloot ligt uitgenodigd. Leden van de moestuinvereniging, die meenden ‘onbespoten’ groenten uit eigen tuin te eten, wordt nu verteld dat hun groente giftiger is dan uit welke supermarkt dan ook. Naar verwachting zal de woordvoerder van de luchthaven de mogelijke effecten van dit zeer giftige goedje brengen als een redelijk onschuldig incidentje.

Op de bewuste voorlichtingsavond werd onder andere gemeld dat de concentraties plaatselijk meer dan 10 hoger waren dan toegestaan. Op de vraag uit het publiek of dat ook inhoud dat het ook meer dan 50 keer hoger zou zijn, werd niet ontkennend geantwoord.

Aanleiding

Aanleiding voor het recente onderzoek was dat tijdens renovatiewerkzaamheden van de taxibaan eind 2021 verhoogde concentraties PFAS in de grond zijn gevonden. Dit was vlakbij de voormalige brandweer-kazerne. De verontreiniging is in 2022 afgevoerd naar een erkend verwerker, meldt de website van RTHA. Gebruikelijk is vervolgens om in kaart te brengen of er nog meer verontreiniging is.
Eerder gemeld
Verbazingwekkend is dat nu wordt gemeld dat er een vervolgonderzoek moet komen, terwijl al in 2019 rapporten waren over dit gif en de in december 2023 gepubliceerde nieuwe vondsten in feite de resultaten waren van het voorgeschreven vervolgonderzoek.

Ondergrondse verspreiding

De brandweer oefenplaats is, vanaf de vertrekhal gezien, de verst afgelegen plaats naast het einde van de start- en landingsbaan. Verontreinigd blusschuimwater is hier jarenlang gebruikt, wat vervolgens in de grond is weggespoeld en zich heeft verspreid via het grondwater.

Duurzaamheidscertificaat

Deze melding over deze verontreinig, die zeer schadelijk is voor de volksgezondheid, komt voor de luchthaven uiterst ongelegen. In de week vooraf aan deze melding had de luchthaven zichzelf in het zonnetje gezet omdat het zo ‘duurzaam’ bezig was. De lampjes branden op zonne-energie en uit de brandweerkazerne was de gasaansluiting ontkoppeld. Deze marginale verbeteringen vallen in het niet wanneer deze worden afgezet naast de enorme impact die het PFOS en PFAS gif op de omgeving hebben.
In 2021 werd al melding gemaakt van minimaal 100.000 liter verontreinigd grondwater en 25.000 liter grond. Na het verplichte opruimen moest vervolgonderzoek gedaan worden.
De directie van de luchthaven, die nog altijd opereert zonder vereiste natuurbeschermingsvergunning, stelt op hun eigen website dat zij niet op hoogte waren.

Bron: RTHA, 14 december 2023

Gerelateerd (2021) Ernstige PFAS verontreiniging op Rotterdam The Hague Airport