Rechter: Staat stelde luchtvaart boven burger.

Belangrijke winst voor de slachtoffers van vliegtuigoverlast.

De Nederlandse Staat heeft de belangen van omwonenden van Schiphol structureel ondergeschikt gemaakt aan die van de luchtvaart. Daarmee handelde de Staat onrechtmatig.
Dat is de harde conclusie van de rechter in een zaak van belangengroep RBV, die opkomt voor de rechten van omwonenden van de luchthaven. De zaak draaide om de geluidshinder die zij ervaren van het luchtverkeer.
De Staat moet zich, zo vindt de rechter, aan zijn eigen regels houden. Dat betekent dat de geluidshinder zoals die nu is, niet kan bestaan. Hoe de Staat dat gaat doen, is aan Den Haag. Ook moet de Staat zorgen voor een adequate rechtsbescherming van alle Nederlanders die hinder ondervinden van de herrie van Schiphol. Dat was jarenlang onvoldoende het geval.

Geen dwangsom.

Een gedwongen krimp van het aantal vliegbewegingen komt er niet, net zo min als een dwangsom. Het gaat volgens de rechter niet om het aantal vluchten boven Nederland, maar om de geluidsnormen. Die moeten gehaald worden.
De rechter maakte echter wel korte metten met de manier waarop de staat zijn luchtvaartbeleid over bijna twee decennia vormgaf. De hubfunctie van Schiphol ging voor alles, net als de economische factoren. Wat er daarna overbleef aan wettelijke ruimte, was voor de andere belangen. „Er is onvoldoende gewogen in de belangen. De luchtvaart stond altijd voorop. Omwonenden zijn structureel genegeerd. De staat handelt onrechtmatig.”

Bewoners niet ontzien.

Volgens de rechter heeft de Nederlandse overheid zich niet gehouden aan een bepaling uit het Europese verdrag voor de rechten van de mens (EVRM). Daarin staat dat mensen recht hebben op een ongehinderd privéleven. Dat houdt, zo legde de rechter uit, ook in dat ze beschermd moeten worden tegen geluidshinder en slaapverstoring. Wel is het zo dat andere belangen dat recht kunnen beperken, zolang dat proportioneel gebeurt en er een belangrijk maatschappelijk doel wordt gediend.
De rechter vindt dat de Staat dat bij het luchtvaartbeleid stelselmatig niet heeft gedaan. Bovendien werd de ruimte die vrij kwam door stillere vliegtuigen en betere vliegroutes niet gebruikt om omwonenden te ontzien, maar om meer te vliegen, stelde de rechter.

Terug naar tekentafel.

De Nederlandse overheid moet dus terug naar de tekentafel om zich aan de geluidsregels te houden. Dat rechten beval ook dat het Luchtvaartbesluit uit 2008 (LVB2008) binnen een jaar geactualiseerd moet worden, omdat dat niet voldoet aan bepaalde regels. Het aantal geluidsgehinderden en slaapgestoorden mocht na het LVB2004 niet stijgen, maar dat gebeurde toch.
Dat er geen dwangsom wordt opgelegd, is opvallend. Dat erkent ook de rechter, zeker aangezien de Staat zich in recente rechtszaken rond Schiphol niet aan de zijde van de omwonenden bevond. „In ieder ander geval zou een dwangsom worden opgelegd”, aldus de rechter, die er echter op wees dat de Staat zich altijd houdt aan een veroordeling en dat ook hoort te doen in een democratische rechtsstaat.

Bron: Meerdere (online)dagbladen, bijvoorbeeld
De Telegraaf, 20 maart 2024