Nederlandse Staat gedaagd wegens PFAS
Schipholwatch en 10 andere organisaties dagen de Nederlandse Staat voor de rechter vanwege onvoldoende maatregelen tegen PFAS-vervuiling.
(Afbeelding PFAS: plexus blue Image by ojosujono96 on Freepik)
Volgens Alfred Blokhuizen, voorzitter van SchipholWatch, die bij het speelwater in het Amsterdamse Bos staat, toont metingen aan dat er PFOS-vervuiling is, waarschijnlijk afkomstig van Schiphol. De luchthaven gebruikte jarenlang PFOS-houdend blusschuim, wat heeft geleid tot aanhoudende vervuiling in de omgeving. Blokhuizen stelt dat openbare gegevens van de omgevingsdienst en het waterschap aantonen dat de grond binnen 10 kilometer van Schiphol vervuild is, met variërende ernst per locatie. PFOS-verontreiniging is een zeer giftige subgroep van PFAS.
Ook bij Rotterdam The Hague Airport is de grond en het grondwater vervuild door PFAS uit blusschuim.
- PFAS: Een verzameling van synthetische chemicaliën
-
PFAS verwijst naar duizenden kunstmatige chemische verbindingen die water- en oliebestendig zijn, wat ze nuttig maakt voor producten zoals voedselverpakkingen en regenkleding. Deze stoffen zijn ontwikkeld door de mens en komen niet van nature voor. Sommige PFAS-stoffen zijn schadelijk voor de gezondheid, kunnen kankerverwekkend zijn, het hormoonhuishouden verstoren en het immuunsysteem aantasten. Vanwege hun persistentie in het milieu worden ze ook wel "eeuwige chemicaliën" genoemd en hopen ze zich op in het menselijk lichaam, waardoor de negatieve effecten na verloop van tijd toenemen.
Video: 1Vandaag
Actie tegen de overheid
SchipholWatch en tien andere organisaties, waaronder de Belangenvereniging Brandweer en de militaire vakbond, vinden dat de overheid te weinig doet om PFAS-verontreiniging te voorkomen en dagen daarom de staat voor de rechter. Blokhuizen benadrukt dat Schiphol als commercieel bedrijf niet meer doet dan wat de overheid voorschrijft, en houdt de overheid verantwoordelijk voor het gebrek aan handhaving en goede regels ter bescherming van omwonenden en de natuur.
'Er gebeurt veel te weinig'
Advocaat Geert-Jan Knoops heeft samen met zijn team de afgelopen maanden aan de dagvaarding gewerkt, die 7 augustus 2024 wordt ingediend bij de rechtbank in Den Haag. Knoops stelt dat de overheid weliswaar erkent dat milieu en volksgezondheid worden geschaad door PFAS, maar dat er veel te weinig gebeurt om dit te voorkomen. Hij benadrukt dat de overheid de plicht heeft om de volksgezondheid te beschermen, zoals vastgelegd in de grondwet en het mensenrechtenverdrag van de EU.
Steeds meer llimaatzaken
De laatste jaren zijn er steeds meer rechtszaken aangespannen waarin overheden verantwoordelijk worden gehouden voor het niet naleven van hun zorgplicht. Een bekend voorbeeld is de Urgenda-zaak, waarin de rechter de Nederlandse staat dwong om meer te doen aan CO2-reductie. Ook het Europees Hof voor de Rechten van de Mens deed een opvallende uitspraak in een zaak van de Zwitserse Vereniging KlimaSeniorinnen tegen de Zwitserse overheid.
Onduidelijkheid bij de overheid
Knoops merkt op dat er bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat onduidelijkheid heerst over de te nemen maatregelen tegen PFAS-vervuiling. Hij heeft achttien maatregelen voorgesteld, waaronder gezondheidsonderzoeken en het in kaart brengen van vervuilde locaties.
Rechter grijpt vaker in
Volgens Knoops is er een bredere trend waarin de rechter de overheid dwingt haar wettelijke verantwoordelijkheid te nemen. Hij ziet dat de rechter de afgelopen tien jaar meer ingrijpt bij de bescherming van het milieu en mensenrechten.
Geloof in rechtsstelsel
SchipholWatch heeft vertrouwen in hun zaak. Blokhuizen benadrukt dat burgers vaak niet kunnen rekenen op de politiek of de staat voor de bescherming van hun leefomgeving en het milieu, maar dat Europese wet- en regelgeving aanknopingspunten biedt om de staat te dwingen zich aan haar plicht te houden.
Bronnen:
- Video: 1Vandaag
- 1Vandaag, 7 augustus 2024
- SchipholWatch, 1 augustus 2024