PointerInwoners van Schiedam ademen de vuilste lucht in van Nederland

De hoeveelheid fijnstof en stikstofoxiden, die mensen ziek kunnen maken, liggen hier ruim twee keer boven de advieswaarden van de Wereld Gezondheid Organisatie (WHO). Dat blijkt uit onderzoek van het journalistieke platform Pointer.

Vervuiling boven stedelijk gebied. Ai foto BTV Rotterdam

Vervuiling boven stedelijk gebied. Ai foto: BTV Rotterdam

Nederland schendt mogelijk mensenrechten

Die vieze lucht vormt ook juridisch een risico. Nederland kan door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens worden veroordeeld voor het schenden van mensenrechten als de luchtkwaliteit niet snel genoeg verbetert. Leven in gezonde lucht is een mensenrecht, oordeelde het Hof in eerdere zaken, waaronder een over de luchtkwaliteit bij een Italiaanse staalfabriek. Dit risico, en dus de opdracht om de situatie snel te verbeteren, neemt het kabinet serieus, zo laat het ministerie van Infrastructuur weten na vragen van Pointer. In 2030 moet Nederland van Europa aan nog strengere normen voldoen voor de luchtkwaliteit. Hoe we dit als land moeten gaan halen, werkt het kabinet nog uit.

Schiedam verdedigt luchthaven

Al jaren voert Schiedam op gebied van mensenrechten en bescherming van burgers een bijzonder beleid. Gemeentelijke ambtenaren adviseren nagenoeg altijd in het voordeel van de luchthaven, waarbij de belangen van de burger worden genegeerd of gebagataliseerd. Gemeente Schiedam heeft vrijwel geen enkel economisch belang bij het handhaven van het vliegveld, maar duizenden bewoners ondervinden elke dag (en nacht) de overlast en vervuiling van de overvliegende vliegtuigen. Rapporten over de schadelijke gevolgen van de aanwezigheid van dit vakantievliegveld zijn er voldoende. Er is geen maatschappelijke reden om vanuit de Gemeente Schiedam deze vervuiler te verdedigen. Hier moet de gemeente haar verantwoordelijkheid nemen.

stikstofdioxide en fijnstofconcentraties per gemeente

Problemen door vergrijzing

Een bijkomend probleem is dat Nederland vergrijst. Iedere Nederlander loopt door luchtvervuiling een verhoogd risico op de ontwikkeling van astma of zelfs longkanker, maar kinderen en ouderen zijn extra kwetsbaar. Ook de kans op een beroerte is groter door luchtvervuiling. “Een op de zes beroertes zou er niet zijn geweest als we schone lucht zouden hebben”, zegt Marieke Dijkema van de GGD.

Door maatregelen is de luchtkwaliteit in Nederland de laatste vijftig jaar flink verbeterd. Maar in 2030 komen er nieuwe EU-normen die een stuk strenger zijn dan nu. Voor Rotterdam, met zijn haven en zware industrie is dat een flinke uitdaging. “We komen in de buurt, maar we moeten nog wel extra stappen nemen om daar te komen”, zegt Peter van Breugel van de DCMR, de omgevingsdienst waar onder meer Rotterdam onder valt. “We kunnen bepaald niet achterover zitten. En dat willen we ook niet.”

Rotterdam wil in gesprek

De gemeente Rotterdam zegt de afgelopen jaren al maatregelen te hebben genomen, zoals een strengere milieuzone, strengere eisen aan bedrijven en stopcontacten voor schepen die aan de kade liggen. Zij hoeven zo niet meer hun generator constant te laten draaien.

Maar bezorgde burgers hebben ook kritiek, op bijvoorbeeld de zeer grote cruiseschepen die geregeld de stad in varen. Die hoeven nog niet verplicht aan het stopcontact en dus blijven hun generatoren draaien, terwijl ze pal voor de Erasmusbrug liggen. Het college heeft desondanks besloten de schepen toe te staan, als ze maar in 2027 aan de stekker gaan, zo laat een zegsman van de stad weten.

Over hoe de stad de nieuwe, strengere normen moet halen, wil Rotterdam in gesprek met het Rijk.

Bron: Pointer, 23 februari 2025