Artist impression van hoe het huidige luchthaventerrein kan worden ingericht als groene woonwijk. (Illustratie Brandenhorst)
GroenLinks-PvdA wil vliegvelden inruilen voor woonwijken
GroenLinks-PvdA presenteert in haar verkiezingsprogramma een opmerkelijk voorstel om de woningnood in Nederland daadwerkelijk aan te pakken: luchthavens maken plaats voor woonwijken. De partij ziet vooral kansen bij Rotterdam The Hague Airport, regionale luchthavens als Maastricht Aachen Airport, en rond Schiphol, waar volgens de partij veel meer gebouwd kan worden als het aantal vluchten afneemt.
Woningnood vraagt om radicale keuzes
Volgens GroenLinks-PvdA is de woningnood alleen op te lossen door ruimte te maken voor grootschalige nieuwbouw. Dat betekent dat andere belangen, zoals luchtvaart, landbouwgrond en verloederde bedrijventerreinen, ondergeschikt worden gemaakt aan de urgente vraag naar betaalbare woningen. Partijleider Frans Timmermans wijst erop dat, naast luchthavens, ook landbouwgrond en verouderde bedrijventerreinen ingezet moeten worden voor woningbouw.
Stedenbouwkundige Ivar Branderhorst in een radiointerview "Je Geld of je Leven"
Waarom juist luchthavens?
Het voorstel focust op vliegvelden omdat deze locaties al over belangrijke infrastructuur beschikken: toegangswegen, openbaar vervoer en riolering zijn grotendeels aanwezig. Dat versnelt de ontwikkeling van nieuwe wijken aanzienlijk. “Bij luchthavens ligt een groot deel van de infrastructuur er al, net als riolering. Dat scheelt tijd en kosten,” aldus Timmermans.
Daarnaast benadrukt de partij dat het sluiten van luchthavens niet betekent dat vliegen onmogelijk wordt: binnen een uur rijden zijn er alternatieven voor wie op vakantie wil vliegen. Met name Maastricht Aachen Airport wordt aangehaald als een luchthaven die structureel verlies draait, en dus beter ruimte kan maken voor woningen en natuur.
Meer betaalbare woningen
Een andere belangrijke pijler van het plan: minimaal 40% van de nieuwbouw moet een huurwoning tot 900 euro zijn, nog eens 30% een huur tot 1.200 euro of een koopwoning tot 405.000 euro. De partij wil hiermee verder gaan dan de huidige landelijke normen. Daarnaast wordt gepleit voor het beperken van jaarlijkse huurstijgingen en het verruimen van de mogelijkheden voor middeninkomens op de woningmarkt.
Samengevat
- Rotterdam The Hague Airport en meerdere regionale vliegvelden zijn kansrijke locaties voor woonwijken volgens GroenLinks-PvdA.
- De bestaande infrastructuur op deze plekken maakt snelle woningbouw mogelijk.
- De partij zet in op hoge percentages betaalbare huur- en koopwoningen en wil vergunningstrajecten versnellen.
- Bovenal vraagt GroenLinks-PvdA om politieke lef om de woningnood écht te lijf te gaan door prioriteit te geven aan woningen boven vliegverkeer.
Dit plan maakt onvermijdelijk veel los in de regio, maar zet de discussie over wonen versus vliegen scherp op de agenda.
Goedkoop wonen of goedkoop vliegen?
Luchtvaarteconoom Walter Manshanden heeft de Maatschappelijke Kosten Baten berekening gemaakt. In een interview op “Je geld of je leven” vertelt hij dat de grond van luchthaven RTHA op een ‘A’-locatie ligt en potentieel veel waard is. De eigenaar van de grond, Gemeente Rotterdam, heeft echter weinig inkomsten vanwege de lage erfpacht. Dit draagt mede bij aan het goedkoop kunnen vliegen. Die grond is een fortuin waard als je er huizen en een bos op zet. Zelfs dan kun je er nog goedkoop wonen.
Infrastructuur verdwijnt?
Voorstanders van behoud of uitbreiding van de luchthaven stellen dat het sluiten van dit vliegveld vernietiging zou zijn van kostbare infrastructuur. Stedenbouwkundige Ivar Brandhorst stelt hier tegenover dat de kostbare bestaande gebouwen in het plan ‘Ruimbaan voor Rotterdam’ zijn voorzien een herbestemming te krijgen. Belangrijk is ook dat er veel infrastructuur aanwezig is, zoals rioleringen en elektriciteit, maar ook al een functionerend wegennetwerk, met aansluiting op de snelweg en twee relatief onderbezette metrostations. Dit zijn bij reguliere grote stedenbouwkundige projecten vaak de uitdagingen waar projecten op vastlopen.
Snel bouwen
Sceptici stellen dat het tientallen jaren duurt voor er gebouwd kan worden. Dat is niet waar, stelt Ivar Brandenhorst. Vlak naast het vliegveld ligt een woonwijk die niet afgemaakt kan worden vanwege de aanwezigheid van dit vliegveld. Zodra de politiek daadkrachtig optreedt en duidelijk maakt op welke termijn het vliegveld gaat afbouwen, kunnen binnen 2 jaar de eerste honderden huizen worden gerealiseerd. In een latere fase wordt ook op de luchthaven gebouwd.