Pak fijnstof bij luchthavens nu aan, de gezondheid van de omwonenden staat op het spel

Vreemd dat de overheid niets doet tegen fijnstof door vliegen, stellen longarts Hans in 't Veen en plaatsvervangend directeur Susanne Kuijpers van Natuur en Milieufederatie Zuid-Holland vast.

Omwonenden van luchthavens hebben niet alleen geluidsoverlast, maar lopen ook gezondheidsrisico's door het ultrafijnstof dat door vliegtuigen wordt uitgestoten. Recent onderzoek laat zien dat dit niet alleen een probleem is rond Schiphol, maar ook rond kleinere regionale luchthavens, zoals Rotterdam The Hague Airport (RTHA).

De luchtvaart is een belangrijke bron van luchtvervuiling. Dit is al langer bekend, maar toch grijpt de overheid niet in. Zij verschuilt zich achter het credo dat meer vervolgonderzoek nodig is. Zo weet zij maatregelen te voorkomen die negatief uit zouden kunnen pakken voor de luchtvaart. Wij vinden dat de overheid niet langer moet wachten met ingrijpen.

Verontrustend

Lange tijd was er weinig bekend over de negatieve invloed van het vliegverkeer op de luchtkwaliteit, totdat TNO hier enkele jaren geleden onderzoek naar deed rond Schiphol. Metingen lieten zien dat zelfs op vele kilometers afstand van de luchthaven gevaarlijk hoge concentraties ultrafijnstof werden gevonden. Deze resultaten zijn in lijn met resultaten van onderzoeken naar ultrafijnstof bij de internationale luchthaven van Los Angeles en Warwick. Ondanks de verontrustende meetresultaten, werden geen maatregelen genomen om de vervuiling terug te dringen. Wel liet het ministerie van infrastructuur en waterstaat door het RIVM vervolgonderzoek doen naar de gezondheid van omwonenden van Schiphol. Dat onderzoek loopt nog.

Overheid leunt achterover

Terwijl de overheid achterover leunt, heeft nota bene RTHA zélf onderzoek door TNO uit laten voeren naar de concentraties ultrafijnstof in de omgeving van de luchthaven in relatie tot de luchtvaart. De resultaten hiervan zijn onlangs gepubliceerd. Uiteraard zijn de gemeten concentraties rond RTHA niet zo hoog als rond Schiphol, maar nog altijd levert de luchthaven volgens het onderzoek een substantiële bijdrage van 15 procent aan de totale gemiddelde ultrafijnstofconcentraties.

Ook treden er pieken op in de vervuiling. De concentraties lopen dan kortstondig op tot niveaus die zich voordoen tijdens smog. Door de beperkte opzet van dit onderzoek met bijvoorbeeld slechts één meetpunt in een woonwijk (Rotterdam-Schiebroek) en de korte periode waarin gemeten is (alleen in de relatief rustige wintermaanden), is het waarschijnlijk dat werkelijke vervuiling relevant hoger ligt.

Volksgezondheid

Ultrafijnstof is een serieus probleem voor de volksgezondheid, omdat deze hele kleine deeltjes via de longen makkelijk tot diep in het lichaam kunnen doordringen. Op de korte termijn merk je daar niets van, maar langdurige blootstelling aan hoge concentraties leidt uiteindelijk tot vroegtijdige sterfte.

Hoewel nog niet exact bekend is welke concentraties tot welke effecten leiden, staat vast dat iedere toename van ultrafijnstof negatief uitpakt voor de gezondheid. De paniek zou toeslaan wanneer er water uit de kraan kwam dat ziek maakt, maar dat veel mensen dagelijks ongezonde lucht inademen, wordt vreemd genoeg zomaar geaccepteerd.

Wij roepen de overheid op om onze gezondheid te beschermen. Dat kan onder andere door over te stappen op zwavelvrije kerosine, door accijns op kerosine te heffen en door werk te maken van een netwerk van hogesnelheidstreinen, zodat er op prijs en reistijd geconcurreerd kan worden met het vliegtuig. De omwonenden van de luchthavens rekenen erop.

Bron: Trouw, 13 augustus 2018