MOB en partnerorganisaties willen vliegvelden wél houden aan de geldende stikstofregels

Moet de agrarische sector stikstof inleveren om het vliegverkeer na de coronacrisis weer op gang te krijgen? De vliegvelden Schiphol, Rotterdam-Den Haag, Eindhoven, Lelystad zijn deels illegaal in werking.

Dat schrijven Johan Vollenbroek van milieuorganisatie MOB en Ton van Hoof van Het Groene Schild in een opinie.

In september 2019 kreeg MOB de bevestiging dat voor geen van de bovengenoemde vliegvelden in het verleden een natuurvergunning is afgegeven ondanks dat deze vliegvelden forse bronnen van stikstof zijn (NOx-stikstofoxiden). Daarop zijn handhavingsverzoeken ingediend.

Op 2 april 2020 zijn de besluiten op de handhavingsverzoeken bij MOB binnengekomen. Minister Schouten erkent dat de vliegvelden Schiphol, Rotterdam-Den Haag, Eindhoven en Lelystad in werking zijn zonder een geldige natuurvergunning. De minister geeft aan dat de vliegvelden hiervoor een vergunning moeten aanvragen voor 1 oktober 2020. Daarvoor moet “stikstofruimte” worden gevonden. Er gaan geruchten dat hierover overleg is tussen Schiphol en LTO.

Helaas denkt minister van Nieuwenhuizen alleen in groeiscenario’s

Verder vindt de minister het “onevenredig” om te gaan handhaven ondanks dat de huidige situatie flagrant in strijd is met vaste jurisprudentie van de Raad van State inzake handhaving. Volgens deze jurisprudentie is er een beginselplicht tot handhaving. Het PAS was ook strijdig met de wet. Het kabinet vervalt hiermee in herhaling met betrekking tot het niet nakomen van de wet.

Schiphol

De minister zegt dat er in principe onbeperkte rechten voor Schiphol golden, die later zijn ingeperkt tot 480.000 vliegtuigbewegingen. Dat is de omgekeerde wereld: de habitatrichtlijn stelt juist voorop dat schade aan de natuur moet worden voorkomen. De geldende toestemming die moet worden gehonoreerd is hoe dan ook veel kleiner dan 480.000 vliegtuigbewegingen.

De minister erkent dat Schiphol in overtreding is omdat Schiphol geen natuurvergunning heeft, maar vindt handhaving onevenredig omdat de meeste vluchten toch wel uitgevoerd mogen blijven worden vanwege de bestaande rechten en omdat het nu niet duidelijk is of en in welke mate de vliegbewegingen moeten worden beperkt. MOB bestrijdt dat de meeste vluchten wel uitgevoerd mogen blijven worden omdat Schiphol niet pas teveel stikstof uitstoot boven 480.000 vliegtuigbewegingen, maar al veel eerder.

Dat de omvang van de overtreding onduidelijk is, komt doordat de minister onvoldoende onderzoek heeft gedaan. Dat is dus geen reden om handhaving onevenredig te noemen. De geldende toestemming die moet worden gehonoreerd is hoe dan ook veel kleiner dan 480.000 vliegtuigbewegingen

Dat de omvang van de overtreding onduidelijk is, komt doordat de minister onvoldoende onderzoek heeft gedaan. Dat is dus geen reden om handhaving onevenredig te noemen. Ook de coronacrisis is geen reden om niet op te treden. Het is daardoor juist makkelijker voor Schiphol om aan een handhavingsbesluit te voldoen. Niet handhaven betekent ook het schenden van de Habitatrichtlijn, want mogelijke natuurschade wordt dan gedoogd, terwijl daar juist tegen opgetreden moet worden.

Vliegvelden Rotterdam-Den Haag, Eindhoven en Lelystad

Ook deze vliegvelden hebben stikstofruimte nodig voor de vergunningaanvragen. Opmerkelijk is dat Lelystad dus nog vergunning moet aanvragen voor een deel van de voor de coronacrisis bestaande vluchten. Uitbreiding van Lelystad, bij uitstek een VVD/CDA speeltje, lijkt hiermee verder weg dan ooit.

Extern salderen is een mogelijke route om een nieuw vliegveld Lelystad vergund te krijgen. Dit wordt momenteel weer doorberekend met alle risico’s van dien. De benodigde stikstofruimte moet ergens vandaan komen. Met die ruimte kan niet worden geboerd, gebouwd, etc.

Vliegvelden Eelde en Maastricht

MOB overweegt nog of het zinvol is om deze procedures te vervolgen omdat beide vliegvelden al vele jaren rode cijfers laten zien en alleen met provinciale subsidies overeind worden gehouden. Verwacht wordt dat deze vliegvelden vanzelf zullen komen te overlijden.

Luchtvaartnota

Op elk moment kan de luchtvaartnota worden uitgebracht. Hierin dient antwoord te worden gegeven op de vraag hoe de luchtvaart zich kan ontwikkelen in balans met andere maatschappelijke belangen zoals veiligheid, duurzaamheid en leefbaarheid (eigen woorden I&W). En dat er verschillende scenario’s worden uitgewerkt. Helaas denkt minister van Nieuwenhuizen alleen in groeiscenario’s. Dat door meerdere groepen en experts is aangegeven dat er ook een krimpscenario zou moeten worden opgenomen, lijkt niet aan deze minister te zijn besteed.

Ook in de diverse klankbordsessies kwam dit aan de orde al werd dit punt stelselmatig door het ministerie I&W genegeerd. Maar dit was nog voor de coronacrisis. We hopen dus op enige realiteitszin bij minister van Nieuwenhuizen in die zin dat er ook één of meerdere krimpscenario’s worden opgenomen in de luchtvaartnota. De verwachtingen zijn echter niet hooggespannen.

Gezien ook het enthousiasme van minister van Nieuwenhuizen voor financiële steun aan de sector zonder enige voorwaarden valt niet uit te sluiten dat het kabinet na de coronacrisis voluit inzet op minstens zoveel vliegbewegingen, zo niet meer, dan voor de crisis. Met name de VVD zet hier volop op in.

Geschreven door Johan Vollenbroek (MOB) en Ton van Hoof (Het Groene Schild).

Deze procedures van MOB worden mede ondersteund door de volgende organisaties:
• Vereniging BTV- SATL/ Samenwerkende Actiegroepen Tegen Laagvliegen.
• Rotterdam Airport Bewoners tegen Vliegtuigoverlast Rotterdam Airport
• SchipholWatch (zie voor meer informatie over specifiek Schiphol: Schipholwatch)

Via crowdfunding is door circa 600 gulle gevers binnen een week voldoende geld bijeen gebracht om ook naar de rechter te stappen als de bezwaren worden afgewezen.

Bron: Foodlog, 14 mei 2020