“Elektrisch vliegen en synthetische kerosine uit CO2 zijn fabels”
Melden de heren Cees en Alfred Blokhuizen na een studie op dit onderwerp. De luchtvaart staat onder druk. Niet alleen door de pandemie, maar ook door de voortdurende roep dat het afgelopen moet zijn met al die geluidsoverlast en uitstoot van ziekteverwekkende stoffen.
Freek J. Zijlstra van De Heraut sprak sprak met Alfred en Cees Blokhuizen die elk op een eigen manier aan waarheidsvinding doen en willen proberen in begrijpbare taal uit te leggen waarom bepaalde plannen thuishoren in het land der fabelen.
“Vliegen op duurzame, synthetische kerosine gemaakt van CO2, water en hernieuwbare energie ís mogelijk. Maar, dat kost heel veel energie, veel ruimte voor immens grote ventilatoren om die CO2 uit de omgevingslucht te halen en het is een ontzettend kostbare methode,” zegt Alfred Blokhuizen. Hij is onder andere actief als voorzitter van de vereniging Bewoners Tegen Vliegtuigoverlast RTHA.
“Technisch gezien is vliegen op synthetische kerosine dus mogelijk, maar samengevat is het maatschappelijk niet verantwoord èn praktisch onuitvoerbaar,” zegt zijn broer dr. ir. ing. Cees Blokhuizen uit Eindhoven. Hij was tot aan zijn pensionering onder andere werkzaam als hogeschooldocent bij de Fontys Hogeschool Engineering.
Shell en synthetische kerosine
Met subsidie van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat maakte Shell voor het eerst 500 liter vliegtuigbrandstof. Dat werd gepresenteerd als een wereldprimeur. Die synthetische kerosine werd gebruikt tijdens een KLM-vlucht naar Madrid. Volgens de minister stelt deze innovatie de luchtvaart in staat om de komende decennia de CO2-uitstoot te verminderen.
Recent heeft vliegveld RTHA aangekondigd een proefinstallatie die dagelijks 1.000 liter synthetische kerosine produceert op het terrein te willen bouwen. De CO2 wordt uit de lucht gehaald en de waterstof wordt geproduceerd met duurzame elektriciteit. Joost Smits schreef in een ingezonden brief op 21 april jl. in De Heraut dat je dag en nacht dat gedreun en gesis toch niet naast je huis zou moeten willen.
Rotterdamse raffinaderijen produceren dagelijks 20.000 keer zo veel kerosine als de proefinstallatie gaat leveren. Diezelfde raffinaderijen hebben grote hoeveelheden CO2 als restproduct en het gekke is dat men nu met € 2 miljard aan overheidssubsidie die CO2 in een leeg gasveld onder de Noordzee wil wegstoppen. Shell heeft met het toepassen van die methode ervaring opgedaan in Canada. Niet alleen over de hoge kosten, maar ook over de vermeende duurzaamheid neemt de twijfel bij milieuorganisaties toe.
Onmogelijke opgave
Cees: “Er wordt in de luchtvaartbranche wat afgepraat over zogenaamde groene energie om vliegtuigen erop te laten vliegen. Op dit moment kunnen vliegtuigen niet vliegen op synthetische kerosine alleen. Dat kunnen de motoren, pakkingen en dergelijke niet aan. Dit vraagt om een herontwerp van straalmotoren. Tijdens de testvlucht van de Boeing 737-800 naar Madrid werd slechts 500 liter synthetische kerosine gemengd met 26.000 liter kerosine, dat is minder dan 2%. Dezelfde Boeing laten vliegen op kerosine waar 13.000 liter synthetische kerosine aan is toegevoegd wordt een heel ander verhaal. Deze groots aangekondigde eerste duurzame vlucht op synthetische kerosine grenst aan mis - leiding.”
Cees Blokhuizen heeft een uitgebreid technisch rapport geschreven over de problematiek van het groene vliegen met daarin opgenomen een rekenmodel wat bijvoorbeeld de energiebehoefte en benodigde infrastructuur is voor een lijndienst Amsterdam - New York (het rapport staat op www.btv-rotterdam.nl). Hij brengt niet alleen stap voor stap in kaart hoeveel buitenlucht, het aantal aanzuigende ventilatoren en de hoeveelheid synthetische methanol er nodig is voor de dagproductie van kerosine, maar ook hoeveel ruimte installaties en opwerkfabrieken zouden innemen.
“Als je bedenkt en berekent wat nodig is kom je tot verbijsterende hoeveelheden. Mijn conclusie is dat er veel te makkelijk wordt gedacht over het maken van synthetische kerosine. Het grootschalig maken van synthetische kerosine is in Nederland al onmogelijk door het ruimtegebrek om dat soort fabrieken neer te kunnen zetten, de grote hoeveelheden gedestilleerd water en de beperkte beschikbaarheid van groene elektriciteit die we al hard nodig zullen hebben voor de energietransitie van bedrijven en huishoudens.”
Kan elektrisch vliegen?
Waarom komen oliemaatschappijen en de luchthaven dan nu met deze plannen? Alfred: “De wilde fantasieën over elektrisch vliegen en het schoner vliegen door gebruik van synthetische kerosine zijn allemaal bedoeld om de burgers te laten zien hoe serieus hun klachten over geluidshinder en uitstoot van fijnstof worden genomen. De luchthaven gebruikt de plannen als afleidingsmanoeuvre om, terwijl alle vergunningsaanvragen voor die meerjarenprojecten lopen, hun huidige business overeind te houden. Ze laten de inwoners èn lokale politici intussen geloven dat elektrisch vliegen minder geluidsoverlast geeft, maar dat is helemaal niet zo. Voor elektrisch vliegen heb je weer propellers nodig en die geven als laagvliegers wel degelijk overlast met heel andere geluidsfrequenties dan straalmotoren van kerosine vliegtuigen die tot veel grotere hoogten komen. De luchtvaart moet het eerlijke verhaal vertellen, namelijk dat ze al aan het eind van het ontwikkeltraject van vliegtuigen zit. Het gewicht van een Boeing dat je omhoog moet brengen blijft hetzelfde. Je hebt veel stuwkracht nodig om zo’n bak de lucht in te krijgen en te houden. Daar kun je niet op blijven innoveren. Elektrisch vliegen is alleen voor kleine, drone-achtige vliegtuigjes en voor korte afstanden geschikt. En dan probeert de luchthaven ook nog goede sier te maken met de zonnepanelen die langs de startbaan geplaatst gaan worden, waarvan de woonomgeving de benefits zou krijgen. De opbrengst is natuurlijk te weinig voor de proeffabriek voor synthetisch kerosine, maar mensen vergeten dat het geluid van de startbaan door die zonnepanelen nog eens naar de omgeving wordt weerkaatst. Tel uit je winst!”
Lekker groen bezig
Cees onderkent dat het klimaatakkoord van Parijs - dat door 175 landen is ondertekend - de verplichting heeft met elkaar iets aan het grote CO2-probleem te doen. “Die mesthoop moeten we met elkaar opruimen. Tegelijkertijd weten we dat het een mondiaal probleem is dat we niet makkelijk op kunnen lossen. Dan moet men niet voor de show kerosine uit CO2 willen maken. Ik ben niet tegen vliegen, maar wat er wèl veranderen moet is dat iedereen maar op elk moment spotgoedkoop naar de zon kan vliegen. En vooral niet op een beetje bijgemengde synthetische kerosine, met miljarden aan overheidssubsidie geproduceerd, zodat ze kunnen blijven zeggen dat ze toch groen bezig zijn.”
Bron: De Heraut, 19 mei 2021
Gerelateerd: Technology Assessment 'De relevantie van de productie van synthetische-kerosine...'
