NRC.nl‘Duurzaam vliegen? Dat is misleiding’

Communicatie Shell, KLM en overheid maakten goede sier met reclame over vluchten met duurzame kerosine. De Reclame Code Commissie behandelt nu een klacht daarover.

Duurzame kerosine? Sustainable aviation fuel? Die termen moet de overheid niet langer „klakkeloos overnemen” van de lobby voor fossiele brandstof. Ze zijn nodeloos verwarrend en misleidend en impliceren „schoon, groen en uitstootvrij”, terwijl dat niet het geval is.

Dat stelde klager Eric Stam, docent Nederlands aan een middelbare beroepsopleiding, donderdag tegenover de Reclame Code Commissie. Volgens Stam zou de RCC, een intern orgaan van de communicatiebranche dat toetst of reclame eerlijk en herkenbaar is, zich moeten uitspreken tegen recente communicatie van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

„Duurzame kerosine is misleidend”, aldus Stam. „Het is een vorm van framing, zoals ook ‘schone kolen’ of ‘hernieuwbare diesel’.” Duurzaam impliceert volgens hem al snel groen en emissievrij, maar bij vliegen op biokerosine en synthetische kerosine komt ook CO2 vrij. Het ministerie zou volgens hem beter kunnen spreken van alternatieve luchtvaartbrandstof, zeker in berichten die snel door nieuwsmedia worden overgenomen. Dat is neutraler.

KLM maakt misleidende reclame over biobrandstof

Een strakke pr-stunt

Aanleiding voor de klacht van Stam was een gezamenlijke presentatie in februari van het ministerie, KLM en Shell. „Een wereldprimeur in Nederland”, noemden de organisaties de eerste passagiersvlucht die met duurzame kerosine werd uitgevoerd.

Dat KLM mede vloog op 500 liter synthetische kerosine – goed voor naar schatting 100 kilometer vliegen – leidde tot jubelende berichten op de websites van de drie betrokken partijen. Het persbericht verscheen bij het ministerie, KLM en Shell in vrijwel identieke vorm. „Een goed gecoördineerde pr-stunt”, aldus Stam donderdag.

Volgens Stam, die eerder met succes klaagde tegen in zijn ogen valse milieuclaims van de luchtvaart en misleidende informatie in een krantje van Lelystad Airport, heeft de term ‘duurzame kerosine’ alleen al een wervend karakter. Het ministerie stelde in een schriftelijk verweer dat de hele sector, ook beleidsmakers als de Europese Commissie, spreekt over sustainable aviation fuel (SAF).

Energieslurpers

Ondanks ambitieuze doelstellingen en beloften is het gebruik van schonere, duurzamer geproduceerde vliegtuigbrandstoffen nog lang geen gemeengoed in de luchtvaart. De alternatieve vormen van kerosine kunnen worden gebruikt in de huidige toestellen – dat is een voordeel – maar de productie is duur en kost veel energie.

Het ministerie van I&W zou volgens critici te veel vasthouden aan dergelijke innovaties om de luchtvaart ‘duurzame’ groei toe te staan. Vorige week stelden twee luchtvaartwetenschappers in de Tweede Kamer echter dat vooral minder vliegen kan helpen om de klimaatdoelen te halen.

Voorafgaand aan de zitting van donderdag was er enige discussie geweest of Stam met zijn klacht bij de Reclame Code Commissie moest zijn. Was het persbericht van het ministerie, KLM en Shell wel reclame? En kan je dat ook zeggen van de aankondigingen van de (online) conferentie over SAF die het ministerie eromheen organiseerde? Stam stelde dat hij geen ander loket heeft weten te vinden om te klagen over ‘misleidende’ overheidsinformatie.

De RCC verwacht over vier weken een uitspraak te doen.

bron: NRC 1 juli 2021

Gerelateerd: "KLM vliegt op appelstroop."

Vliegt de KLM op appelstroop?