Shell-vonnis en de luchtvaart

Op basis van het SHELL-vonnis bepleit de website toekomstluchtvaart.nl forse afname van het aantal vluchten.

De Shell is door de rechter verplicht om op veel kortere termijn effectief maatregelen te nemen tegen de enorme CO2 uitstoot die wordt veroorzaakt door haar producten. De zware kerosine in de luchtvaart wordt hieronder specifiek genoemd.
Geheel naar wens van de luchtvaartlobby wordt nog steeds ingezet in ‘de vlucht vooruit’ door te hopen dat de vliegtuigen zuiniger gaan worden en te hopen dat biobrandstof op grote schaal ingezet gaat worden. De realiteit is dat – wanneer dit op grote schaal mogelijk zou blijken- het nog tientallen jaren gaat duren voor dit mogelijk is. Ook gaat dit miljoenen euro kosten, die logischerwijs door de luchtvaartindustrie moet worden betaald. De rechter heeft bepaald dat we niet mogen wachten of dit wensdenken realiseerbaar is en er moet nu actie worden ondernomen.

Maximaal 70% van 2019

“De CO2-uitstoot van het luchtverkeer moet volgens dit vonnis in 2030 ten opzichte van 2019 bijna gehalveerd worden. Halvering met zuiniger vliegen en biobrandstof is slechts haalbaar als eerst het luchtverkeer bij herstel na de coronacrisis wordt beperkt tot hoogstens 70% van het luchtverkeer in 2019. Vliegveld Lelystad kan dan niet voor uitbreiding met commerciële vluchten geopend worden.
Niet genoemd, maar een realistische optie is om ook kritisch te kijken naar het effect van sluiting van regionale luchthavens, zoals Rotterdam The Hague Airport en Maastricht.

Minder vakantievluchten

Het rapport meld dat de luchtvaartsector selectief moet kiezen voor passagiers van en naar thuismarkt Nederland. Hun bestemmingen moeten voor de Nederlandse internationale handel en vakantiegangers van groot belang zijn. Het mag duidelijk zijn dat deze context expliciet inhoudt dat stedentripjes ‘om er even tussen uit te zijn’ per direct zouden moeten worden geschrapt.
In dat opzicht zou voor Rotterdam The Hague Airport een grote winst te behalen zijn in de reductie van CO2 uitstoot. Juist onlangs gaf een woordvoerder aan dat zij slechts 10% zakelijk markt bedienen. Korte afstand-vluchten zouden eenvoudig vervangen kunnen worden door treinreizen. In deze context wordt met korte afstandsvluchten reizen tot 750 km bedoeld. Dus alle Midden-Europese bestemmingen kunnen worden geschrapt.

Hogere eisen gesteld

De netto CO2-reductie van de luchtvaart bedraagt volgens de Luchtvaartnota (figuur 5.1) 4% in 2030 ten opzichte van 2019. De maatregelen, zuiniger vliegen en bijmenging van biobrandstof, hebben weliswaar een groter effect, maar meer dan twee derde wordt gebruikt voor groei van het luchtverkeer. In 2050 is de CO2-uitstoot iets minder dan de helft van die 2019; pas in 2070 nadert hij nul. Daarmee wijkt de reductie in hoge mate af van het Klimaatakkoord van Parijs. Als het recente Shell-vonnis op de luchtvaart wordt toegepast, worden veel hogere eisen gesteld.

De CO2-uitstoot van het luchtverkeer moet volgens dit vonnis in 2030 ten opzichte van 2019 bijna gehalveerd worden. Halvering met zuiniger vliegen en biobrandstof is slechts haalbaar als eerst het luchtverkeer bij herstel na de coronacrisis wordt beperkt tot hoogstens 70% van het luchtverkeer in 2019. Vliegveld Lelystad kan dan niet voor uitbreiding met commerciële vluchten geopend worden.

Zes burgerorganisaties constateren in hun nota Shell-zaak versterkt duurzame luchtvaart in 2030 dat bij deze beperking van luchtverkeer het behoud van goede bereikbaarheid vereist dat de luchtvaartsector selectief kiest voor passagiers van en naar thuismarkt Nederland. Hun bestemmingen moeten voor de Nederlandse internationale handel en vakantiegangers van groot belang zijn. Het overstapverkeer zal afnemen. De trein kan korte vluchten overnemen. Extreem goedkope stedenvluchten kunnen met belasting op tickets teruggedrongen worden.

Duurzaamheid en andere voordelen

Vermindering van luchtverkeer brengt naast duurzaamheid ook andere voordelen met zich mee. De veiligheidsrisico’s en vlieghinder nemen effectief af. De verbeterde kwaliteit van de leefomgeving versterkt zowel de samenleving als het vestigingsklimaat. De woningbouw in de Schipholregio krijgt betere kansen. Personeel uit de luchtvaartsector kan nieuw werk vinden in de zorg, ICT en energietransitie.

De nota is op 14 juni 2021 aangeboden aan de Kamercommissie IenW en de minister van IenW.
Hij kan hier gedownload worden.

De zes burgerorganisaties hebben ook informateur Hamer en Kamerfracties verzocht om in het regeerakkoord op te nemen dat de uitstoot van broeikasgas door de luchtvaart moet voldoen aan de eisen van het Klimaatakkoord van Parijs. Daarvoor moet het aantal vluchten sterk verminderd worden.

Bron: toekomstluchtvaart.nl, juli 2021