Het hypocrisieverwijt is uitsluitend bedoeld om klimaatbeleid te saboteren

‘Geen vliegschaamte zeker!’, ‘lekker hypocriet hoor, deugneusjes!’. Vorig weekend gingen we met onze 35 collega’s op bedrijfsuitje naar Valencia.

Dat betekent de daaropvolgende dagen zure comments onder vrolijke Instagramposts. Het merkwaardige is alleen dat wanneer je op de profieltjes van de mopperaars klikt, je geen profielen van klimaatactivisten ziet, maar die van PVV- en FvD-stemmers.

Mond houden

Zij vinden dat iedereen die weleens vliegt zijn mond moet houden over klimaatbeleid. Want anders ben je hypocriet. Het oerdomme hypocrisieverwijt was altijd al favoriet bij domrechts, waar men liever iemand heeft die consequent kwaadaardig is dan iemand die het goede probeert en daarbij onvermijdelijk inconsequent is. Bovendien is het een zeer behapbaar argument, dat al bij kleuters beklijft. Geen verrassing dus dat De Telegraaf afgelopen weekend uitpakte met ‘hypocriete klimaatactivisten’ die ‘anderen de les lezen’.

Alleen, dat doen klimaatactivisten helemaal niet. Zij richten zich tot overheden, die ze oproepen klimaatbeleid aan te scherpen. Klimaatactivisten kúnnen bovendien niet zuiver in de leer zijn, omdat klimaatneutrale alternatieven meestal simpelweg niet bestaan, hetgeen hun punt alleen maar bewijst. En als er een activist wél door de zuiverheidscontrole komt, dan wordt de activist ervan beticht een ongewassen werkloze te zijn, die buiten de maatschappij staat. Of dacht u dat De Telegraaf Greta Thunberg wél serieus nam nadat ze de oceaan overzeilde?

Veelvliegers zijn juist geloofwaardig

Hoe lastig het voor de kleinburger ook te vatten is; veelvliegers zijn juist geloofwaardig in een pleidooi voor vliegbeperkingen, die raken hen immers het hardst. Net als een roker extra geloofwaardig is als hij een rookverbod op de werkvloer bepleit. Maar de focus op individueel gedrag is vooral onzinnig, want grote verandering komt alleen door regelgeving en systeemverandering. Alleen als vliegen veel duurder of gerantsoeneerd zou worden, gaan mensen voor alternatieven kiezen, en gaan er minder vliegtuigen. En worden alternatieven relatief goedkoper en investeringen rendabeler.

Merkwaardig is ook het inconsequente wereldbeeld van populistische hypocrisieroepers. Als het om vliegen gaat propageren zij totale gelijkheid, een soort klimaatcommunisme, waarin een vakantievlucht naar Alanya even belangrijk is als een vlucht van een minister naar een klimaattop. Maar mensen zijn natuurlijk niet gelijk. Van eten en kleding tot wonen; verschillende portemonnees geven verschillende mogelijkheden. Dat heeft rechts nog nooit een probleem gevonden, en nu opeens wel? Je zou het bijna hypocriet noemen.

Hypocrisieroepers

Veel hypocrisieroepers verschuilen zich achter cynische passiviteit, maar de bedoelingen van De Telegraaf zijn kwaadaardiger: het hypocrisieverwijt is bedoeld om klimaatbeleid te saboteren. De aandacht voor individueel gedrag is bedoeld om af te leiden, als een rookgordijn van elitehaat, en om de geloofwaardigheid van de initiatiefnemers van klimaatbeleid te ondermijnen. En daarmee dat beleid zélf. De motivatie daarvoor is, zoals altijd bij De Telegraaf, ordinair eigenbelang: grote bedrijven moeten buiten schot blijven en die vakantievlucht naar Alicante moet lekker goedkoop blijven.

Domrechts

Wanneer domrechts wérkelijk moeite zou hebben met hypocrisie en vliegongelijkheid, dan zou men een niet-verhandelbaar vliegrantsoen voor iedereen moeten bepleiten. Dan kan je immers met al het geld van de wereld nog steeds niet méér vliegen dan een ander. Maar dat doet men natuurlijk niet, want het gaat hen helemaal niet om het klimaat.

De wereld is niet uitsluitend verdeeld in ascetische boomknuffelaars en egoïstische klootzakken. De meeste mensen zitten er tussenin. Als puntje bij paaltje komt kiest 95 procent van de consumenten voor het gunstigste reisalternatief. Elkaar de maat nemen zet geen zoden aan de dijk. Een overheid die met regelgeving en prijsprikkels de consument stuurt wél.

Bron: de Volkskrant, (Sander Schimmelpenninck) 13 november 2022