Streng CO2-doel nodig voor luchtvaart

De Nederlandse luchtvaart moet aan veel strengere klimaatdoelen gehouden worden en moet daarom in de komende jaren fors krimpen.

'Streng CO2-doel voor luchtvaart, zijn totaal doorgeschoten'

Dat zeggen vier milieuorganisaties in een luchtvaartplan dat ze woensdag hebben aangeboden aan het kabinet.
Het is de milieuorganisaties een doorn in het oog dat de luchtvaart zich niet hoeft te houden aan het klimaatakkoord van Parijs. Daar zijn de internationale lucht- en scheepvaart niet bij inbegrepen.

Het kabinet moet ervoor zorgen dat de Nederlandse luchtvaart snel genoeg verduurzaamt om toch te voldoen aan het Parijsakkoord en een maximale opwarming van 1,5 graden, vinden de milieuclubs.

Op de korte termijn betekent dat krimp, zegt directeur Marjolein Demmers van Natuur & Milieu. De groei van de luchtvaart is "totaal doorgeschoten", vindt zij. "We moeten echt weer een stap terug."

In het plan stellen de organisaties voor de luchtvaart te binden aan duidelijke grenzen rond klimaat, geluid, stikstof en de arbeidsomstandigheden van medewerkers. "We kunnen niet sjoemelen met dit soort thema's", zegt Demmers.

Schiphol krimpt volgend jaar al

Vanaf eind volgend jaar moet Schiphol al krimpen om de geluidsoverlast voor omwonenden te verminderen. Het aantal vluchten gaat met 60.000 omlaag naar 440.000 per jaar. Ook werkt minister Mark Harbers (Infrastructuur & Waterstaat) aan een CO2-plafond voor Schiphol en de andere luchthavens.

Maar dat plafond wordt gebaseerd op eerdere afspraken die volgens Demmers lang niet voldoende zijn om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graden. "Dan zou je over de komende acht jaar gemiddeld uitkomen op 300.000 tot 360.000 vluchten per jaar."

Volgens Demmers moet het kabinet de zogeheten hubfunctie van Schiphol daarom loslaten. Daardoor komen er veel passagiers op de luchthaven die alleen overstappen. "Voor Nederland is dat helemaal niet leuk, voor de omwonenden niet en voor het klimaat ook niet."

Internationaal klimaatdoel voor luchtvaart

Harbers was woensdag niet zelf aanwezig om de voorstellen van de natuurorganisaties in ontvangst te nemen. Maar Ruth Clabbers, directeur-generaal luchtvaart op Harbers ministerie, hield de mogelijkheid open dat de Nederlandse klimaatdoelen voor de luchtvaart de komende tijd worden aangescherpt.

De internationale luchtvaartorganisatie ICAO heeft onlangs nieuwe klimaatafspraken gemaakt. De sector wil in 2050 CO2-neutraal zijn, deels door te verduurzamen en deels door de resterende uitstoot elders te compenseren.

"We kijken wat dat betekent voor de doelstellingen van Brussel en dan weer voor Nederland", zegt Clabbers. Harbers hoopt de plannen voor een CO2-plafond volgend jaar naar de Tweede Kamer te sturen. Op zijn vroegst in 2025 zou het plafond in werking treden.

Ook stikstof speelt mee

Ook vanwege de stikstofuitstoot moet het aantal vluchten mogelijk nog verder omlaag, want Schiphol en de andere luchthavens hebben momenteel geen natuurvergunning. Het is zeer onzeker hoeveel vluchten wel binnen zo'n vergunning kunnen vallen.

"Straks dreigt de rechter wellicht in te grijpen", waarschuwt Demmers. Vorige week gebeurde dat nog in de bouwsector, die volgens de Raad van State niet mag worden uitgezonderd van de stikstofregels.

Zelf wil Natuur & Milieu nog niet naar de rechter stappen om krimp af te dwingen. De organisatie kiest liever voor "de constructieve weg", door met eigen plannen te komen. "Maar als dat nergens toe blijft leiden, dan is voor ons een keer de rek eruit", zegt Demmers. Een gang naar de rechter is dan een optie: "Het is niet zo dat wij dat nooit zullen gaan doen."

Schiphol wil zelf vooral dat het kabinet zijn luchtvaartplannen verduidelijkt, zegt strategisch directeur Richard Emmerink. Hij wil niet ingaan op het aantal vluchten dat straks nog is toegestaan op de luchthaven. "Gelukkig gaan wij daar niet over in deze democratie. Wat wij heel graag willen is duidelijkheid, helderheid. We willen efficiënt beleid."

Bron: NU.nl, 9 november 2022