CO2 Uitstoot Nederlandse luchtvaart flink gestegen

De uitstoot van alle Nederlandse luchtvaartmaatschappijen met passagiersvluchten is de afgelopen vijf jaar flink gestegen.

Dat blijkt uit cijfers die de NOS heeft opgevraagd bij de Nederlandse Emissieautoriteit (NEa). TUI Airlines Nederland staat stevig bovenaan met een stijging van 74 procent, gevolgd door Corendon (70 procent), Transavia (33 procent) en KLM (18 procent).

De luchtvaart is hiermee een buitenbeentje. Vrijwel alle sectoren laten een daling zien van de CO2-uitstoot, blijkt uit gegevens van de NEa. Het gaat hier om de uitstoot van vluchten binnen Europa. Dat zijn de enige cijfers die worden bijgehouden. Worden wereldwijde vluchten meegerekend, dan is de uitstoot van de Nederlandse luchtvaartsector mogelijk nog tot vijf keer hoger.

In absolute cijfers had KLM de afgelopen jaren verreweg de meeste CO2-uitstoot, omdat de KLM veel meer vluchten uitvoert dan de andere maatschappijen. Voor de komende jaren wordt nog een forse verdere stijging van de uitstoot door de luchtvaartsector verwacht.

De NEa ziet toe op de naleving van het Europese emissiehandelssyteem. Van de sectoren die onder dit systeem vallen, lieten alleen de cement- en glasproductie over de afgelopen vijf jaar nog een kleine stijging zien van 0,5 en 1,1 procent. Alle andere sectoren zijn erin geslaagd om hun uitstoot naar beneden te brengen.

Tegen de trend in

"De luchtvaart gaat tegen de trend in", zegt Maaike Breukels van de NEa. "Alle sectoren gezamenlijk laten een daling zien van de CO2-uitstoot. De luchtvaart is de enige die zo'n sterke stijging laat zien."

De Nederlandse luchtvaart binnen Europa heeft nu nog maar een klein aandeel in de landelijke uitstoot. Op jaarbasis is die op dit moment vergelijkbaar met de uitstoot van 600.000 huishoudens. "Maar als die trend doorzet, dus als de andere sectoren blijven dalen en de luchtvaart blijft stijgen, dan zal het aandeel van de luchtvaart groter worden", aldus Breukels.

Voor wat betreft de komende jaren verwijst de emissieautoriteit naar gegevens van de Europese luchtvaartautoriteit (EASA). Dit agentschap verwacht voor de Europese luchtvaartsector in de komende twintig jaar een groei van het aantal vluchten van meer dan 40 procent ten opzichte van 2017.

Technologische verbeteringen, zuinigere vliegtuigen en meer efficiëntie compenseren een deel van de groei. Voor de toekomst wordt vooral ingezet op biokerosine en compensatie van de uitstoot. Maar veel deskundigen gaan ervan uit dat deze maatregelen niet afdoende zullen zijn om de uitstoot teniet te doen.

Reactie TUI en KLM

De KLM laat in een reactie weten het klimaat serieus te nemen. "Maar de luchtvaart heeft de uitdaging dat er nog geen goed alternatief is voor het gebruik van fossiele kerosine." Wel streeft de KLM ernaar om zuiniger te vliegen en om steeds meer duurzame brandstof te gebruiken.

"Bovendien hebben we de ambitie gezet om in 2030 een absolute CO2-reductie van 15 procent te hebben gerealiseerd ten opzichte van 2005", reageert de vliegmaatschappij. "Dit is een stap naar de 2050-doelstelling van de internationale luchtvaartorganisatie IATA om de netto CO2-uitstoot van de luchtvaart met 50 procent te verminderen in 2050 ten opzichte van 2005."

TUI wijst erop dat de maatschappij steeds meer vliegtuigen heeft en daarmee ook het aantal vluchten is gegroeid. "Dit zegt niets over de uitstoot per passagier per kilometer", reageert de luchtvaartmaatschappij. "Om de daadwerkelijke milieu-impact te bepalen is het van belang dat er wordt gekeken naar de uitstoot per passagier per kilometer. Deze is bij TUI de afgelopen tien jaar met 21 procent afgenomen."

Er wordt volgens TUI geïnvesteerd in schonere vliegtuigen en er wordt bij iedere vlucht gestreefd naar een zo hoog mogelijke bezettingsgraad en een zo efficiënt mogelijk brandstofverbruik.

Trein als alternatief

De KLM kwam eerder deze maand met het duurzaamheidsplan 'Fly responsibly'. Het roept passagiers op om extra te betalen voor het compenseren van tickets, en zegt meer in te willen zetten op biobrandstoffen. Ook wijst de KLM op alternatieven voor korte afstanden, zoals de trein.

Op mondiaal niveau werkt de luchtvaartsector aan een eigen set afspraken, die de klimaatimpact moet verminderen, genaamd Corsia. Dit komt er kort gezegd op neer dat met ingang van 2021 de luchtvaart alleen nog CO2-neutraal mag groeien.

Bron: NOS, 14 jui 2019

Toelichting redactie 

Lees kritisch hoe de luchtvaartindustrie reageert.  Het begint een groen jasje aan te trekken (greenwashing) door te stellen dat het allemaal serieus wordt genomen. Vervolgens wordt direct de verantwoording naast zich neergelegd omdat er geen alternatief zou zijn. De derde stap is dat de rekentruc met ‘gemiddelden’ wordt gebruikt. Feit is immers dat er maandelijks méér vliegtuigen vliegen en dus meer uitstoot is. TUI hanteert “uitstoot per passagier per kilometer” maar gaat er totaal aan voorbij dat een beetje reductie op één kilometer totaal geen nut heeft als je er vervolgens duizenden kilometers vliegen aan toe voegt.

Verder gebruikt men vage kreten als "streven naar vermindering." Dat is dus geen garantie maar een zoethoudertje.

De werkelijke oplossing is minder vliegen, luchtvaart op gelijke wijze te belasten als grondvervoer met accijns en BTW. Het eenzijdig voortrekken van de luchtvaartbranche door de overheid zorgt voor oneerlijke concurrentie; afbraak van milieu en is in strijd met internationaal klimaatakkoord (verdrag van Parijs) en anderen.