EU Rekenkamer uit scherpe kritiek op beleid “duurzame waterstof”
De samenvatting is dat de plannen niet realistisch zijn, dus niet haalbaar.
De Europese Rekenkamer heeft scherpe kritiek geuit op het EU-beleid voor duurzame waterstofproductie, waarbij opvallende parallellen te trekken zijn met greenwashing-praktijken in de luchtvaartsector. Beide industrieën lijken te kampen met onrealistische doelstellingen en een gebrek aan concrete, haalbare plannen voor verduurzaming.
Net zoals luchtvaartmaatschappijen vaak overdreven claims maken over hun duurzaamheidsinspanningen, blijkt het EU-waterstofbeleid gebaseerd op politieke wil in plaats van gedegen onderzoek [1]. De Rekenkamer roept op tot een "realitycheck", een oproep die ook relevant is voor de luchtvaart, waar greenwashing-programma's de werkelijke uitdagingen van verduurzaming vaak verhullen[2].
Duurzaam vliegen
De onhaalbaarheid van de EU-waterstofproductiedoelen voor 2030 weerspiegelt de situatie in de luchtvaart, waar maatschappijen al jaren beloven duurzamer te worden zonder significante vooruitgang te boeken[4]. Zo beweert KLM al tien jaar dat biobrandstof een cruciale rol zal spelen in het verduurzamen van de luchtvaart, terwijl de praktijk laat zien dat er weinig vooruitgang is geboekt[5].
Het kip-ei probleem in de waterstofeconomie, waarbij industriële bedrijven groene waterstof te duur vinden en geen langjarige contracten willen afsluiten, vertoont gelijkenissen met de uitdagingen in de luchtvaart. Luchtvaartexpert Joris Melkert wijst erop dat het gebruik van duurzame vliegtuigbrandstof (SAF) voor consumenten honderden euro's extra kan kosten per vlucht, wat de implementatie belemmert [2].
Waterstoffabriek geeft meer CO2 uitstoot
Alleen Shell is begonnen met de bouw van een grootschalige groene waterstoffabriek. Deze komt aan de nieuwe Maasvlakte. De realisatie van dit project is omstreden [6], want het opwekken van deze vorm van energie zou welliswaar minder fossiele brandstof verbruiken, maar wel meer CO2 uitstoot veroorzaken. Daarbij produceert deze fabriek slechts 0,15% van ons jaarlijkse energieverbruik, een peperdure druppel op een gloeiende plaat.
Visieloos
De oproep van de Rekenkamer voor een bredere visie op de zware industrie is ook relevant voor de luchtvaartsector. Beide sectoren moeten fundamentele vragen beantwoorden over hun toekomst en de kosten van verduurzaming. Dit sluit aan bij de recente actie van Europese consumententoezichthouders, die 20 luchtvaartmaatschappijen hebben opgeroepen om te stoppen met misleidende duurzaamheidsclaims[2].
Net als bij de waterstofplannen, waar veel projecten vertraging oplopen of worden geannuleerd, zien we in de luchtvaart dat duurzaamheidsbeloften vaak niet worden waargemaakt. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft bijvoorbeeld Booking.com en Ryanair aangesproken op hun misleidende duurzaamheidsclaims[3].
Zowel in de waterstof- als in de luchtvaartsector is er behoefte aan transparantie en realistische doelstellingen. De Europese Commissie erkent dat de ontwikkelingen rond groene waterstof zich nog in een "zeer vroeg stadium" bevinden, een erkenning die ook de luchtvaartsector zou sieren in plaats van overdreven claims te maken over hun huidige duurzaamheidsinspanningen[2].
Concluderend laat deze vergelijking zien dat zowel de waterstof- als de luchtvaartsector worstelen met het spanningsveld tussen ambitieuze duurzaamheidsdoelen en de praktische en economische realiteit. Een kritische blik op greenwashing-praktijken en een meer realistische benadering van verduurzaming zijn in beide sectoren hard nodig.
Bronnen:
- Duurzaam-ondernemen
- ACM.nl
- Klimaatweb.nl
- BNR.nl
- Verbiedfossielereclame.nl
- Shells groene waterstoffabriek verhoogt de CO2 uitstoot
Gerelateerd
- NU.nl/rekenkamer-kraakt-eu-waterstofbeleid-doelen-onhaalbaar-realitycheck-nodig.
- Duurzaam vliegen op frituurvet voorlopig van de baan