De Europese Commissie is een onderzoek gestart naar ongeoorloofde overheidssteun aan het vliegveld in Rotterdam.
Dit blijkt uit een videoconferentie met de Commissie. Die werd op het spoor gezet door de BTV – een belangrijke bewonersvereniging uit Rotterdam die zich hard maakt voor de omwonenden van RTHA.
Al jarenlang spreken critici zich verwonderd uit over de lage prijs die aan RTHA in rekening werd gebracht. Het vliegveld kocht de pacht in 2006 af. Daarvoor betaalde het een bedrag van in totaal 13,9 miljoen euro tot 2050 (luchtzijde) en 2100 (landzijde). Omgerekend is dat slechts 12 cent per vierkante meter per jaar.
BTV rekende eerder al voor dat bebouwing van het luchthaventerrein met een nieuwe woonwijk alleen al aan pacht 11 miljoen euro per jaar kan opleveren. Het verschil tussen de bedragen is pure overheidssteun en loopt in de honderden miljoenen euro’s, aldus de vereniging. Geld dat de stad nu misloopt.
Ongunstig moment
De Europese Commissie volgt BTV in haar redenering en start daarom een groot onderzoek naar de mogelijk illegale steun. Daartoe vraagt het papieren op bij het ministerie en bij de gemeente Rotterdam en zal worden bekeken of er maatregelen moeten worden getroffen.
De zaak komt op een ongunstig moment voor RTHA. Deze week vroeg het een nieuw luchthavenbesluit aan bij het ministerie van Infrastructuur, maar regionaal en lokaal klinkt in de politiek een steeds luidere roep om sluiting.
In de aanvraag wordt gesteggeld met het begrip ‘minder hinder’. Noodgedwongen, omdat omwonenden en gemeenten willen dat de overlast flink wordt verminderd. Op miraculeuze wijze weet RTHA dat te combineren met groei van het aantal vluchten, “met stillere vliegtuigen”.
Luchtvaartlogica
Na vijf jaar wordt bekeken of die toestellen zoveel stiller zijn geworden, dat er 6.000 vluchten extra per jaar mogelijk zijn. Maar, die ruimte wil RTHA niet helemaal gebruiken en ‘slechts’ groeien met 4.800. “De rest geven we terug aan de omgeving”, aldus de newspeak van directeur Wilma van Dijk tegenover het AD.
Het is de gebruikelijke kromme logica van de vliegindustrie. Het ‘teruggeven’ aan de omgeving van extra vluchten die helemaal nooit hebben plaatsgevonden. Vergelijkbaar met op Schiphol een verlaging van het maximum aantal nachtvluchten benoemen als hinderbeperking, terwijl dat aantal nog nooit is gehaald. Een puur papieren werkelijkheid dus.
Van Dijk vindt dat zij goed heeft geluisterd naar omwonenden. “Maar er moet ook nog een verdienmodel overeind blijven.”
Participatie falikant mislukt
Omwonenden herkennen het luisterend oor van Van Dijk totaal niet. Het participatietraject dat voorafging aan de aanvraag is falikant mislukt. Bewoners werden uit het overleg gezet of stapten zelf op en zowel lokale overheden als de provincie stellen dat het niet heeft geleid tot voldoende draagvlak. Toch heeft RTHA het deeltraject ‘bewonersparticipatie’ afgevinkt.
Inmiddels pleiten zes partijen in de Rotterdamse gemeenteraad voor sluiting van het vliegveld. Daarbij voegt zich nu ook D66. In het conceptverkiezingsprogramma van die partij staat te lezen dat vliegen niet bij de klimaatambities van de stad past en dat D66 daarom toewerkt naar een volledige sluiting.
Ook de provincie heeft zo zijn twijfels over het bestaansrecht van een vliegveld binnen de Rotterdamse ring. Er is inmiddels een onderzoek gestart naar de gevolgen van sluiting en de perspectieven van een nieuwe woonwijk op die plek.
Natuurvergunning
Dat het nieuwe luchthavenbesluit nu wordt aangevraagd is omstreden. Begin december speelt immers een rechtszaak die MOB heeft aangespannen over de natuurvergunning van RTHA. De uitspraak wordt pas begin volgend jaar verwacht.
Gezien de ontwikkelingen rond de natuurvergunning van Schiphol is de kans groot dat RTHA evenmin een vergunning krijgt. En zonder vergunning is geen luchthavenbesluit mogelijk. GroenLinks Rotterdam noemt de aanvraag dan ook voorbarig en vindt dat deze de rechtspositie van omwonenden ondermijnt.
Bron: SchipholWatch, 1 oktober 2025