BTV bewondert een elektrisch vliegtuig bij NLR

De afspraak stond al maanden in de planning, maar vrijdag 11 februari 2022 kwam het er dan eindelijk van. Een bewonersdelegatie van BTV Rotterdam, Alfred Blokhuizen en Richard Abbenhuis, mocht het eerste elektrische vliegtuig in ons land komen bewonderen, op het gastvrije vliegveld Zestienhoven.

Het toestel is een zogenaamde Pipistrel Velis Electro die één piloot en één passagier (mits niet te zwaar) kan vervoeren over een afstand van zo'n 80 kilometer. In de sector heet dit toestelletje de voorbode te zijn van een hele generatie nieuwe, elektrische toestellen waarmee klimaatneutraal luchttransport mogelijk zou moeten worden.

Alfred Blokhuizen (L) en Richard Abbenhuis bij Pipistrel Velis Electro

Eén passagier

Maar, zoals al geconstateerd, voorlopig beperkt het vliegen op batterijen zich tot maximaal één passagier. Die mag niet te zwaar zijn, want anders wordt het maximale startgewicht overschreden en komt het toestelletje niet van de grond.
De kennismaking met de Pipistrel was eerder meerdere malen uitgesteld door eigenaar Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium NLR. Luchtvaartliefhebbers, Eindhovense professoren uit andere vakgebieden en politici ter rechterzijde van het spectrum genoten de voorrang boven de omwonenden die dagelijks worden geteisterd door de vliegherrie van het luchtverkeer op en rond Zestienhoven.
Anderhalf uur had NLR uitgetrokken voor de kennismaking met de buren. Het werden tweeëneenhalf uur. Er kon niet worden gevlogen met het toestelletje, want later op de dag was Europarlementariër Cora Nagtegaal aan de beurt. Het toestel zou dan van een eerdere rondvlucht niet tijdig zijn bijgekomen. (lees: bijgeladen).

De demo die niet doorging

Het uitblijven van een demovluchtje bood de tijd om eens lekker door te praten over de elektrische luchtvaart. Bij NLR werken immers dé deskundigen in Nederland als het gaat om innovaties in de luchtvaart.
Al snel blijkt dat NLR voor liefst 75 procent van zijn inkomsten afhankelijk is van commerciële opdrachten. Dat zijn bedrijven die iets onderzocht willen hebben door de ingenieurs en doctors van NLR. Het is fijn dat er zoveel geld uit het bedrijfsleven komt, maar het beperkt het laboratorium wel in de gewenste onafhankelijkheid van onderzoek.
Bedrijven betalen immers om resultaten te zien, zodat er nauwelijks ruimte is voor fundamenteel onderzoek naar echt nieuwe technologieën. Bovendien, zo erkenden de aanwezige bollebozen, gaan die commerciële opdrachtgevers nogal eens aan de haal met de onderzoeksresultaten.
Zo'n bedrijf misbruikt de onderzoeksverslagen van NLR dan om er mooie sier mee te maken in de publiciteit. De mogelijkheden worden uitvergroot en overdreven, de onmogelijkheden verzwegen. De onderzoekers zien dat meer dan eens met pijn in de buik gebeuren.

Maximaal 19 inzittenden

Een van die discussies gaat over elektrisch vliegen. NLR gelooft dat dit fenomeen beperkt zal blijven tot toestellen met maximaal 19 inzittenden. Grotere vliegtuigen op elektriciteit achten ze vrijwel uitgesloten. Dat staat in schril contrast met wat de directie van Zestienhoven beweert.
Die managers stellen dat e-vliegtuigen mogelijk zijn met een bereik van 1000 kilometer met tientallen zo niet honderden passagiers. Daarbij halen de directeuren aan dat hun visie wordt ondersteund door NLR. De wetenschappers stellen echter dat het onmogelijk is, maar aarzelden zichtbaar om Zestienhoven over de misbruik van de goede naam van NLR op de vingers te tikken

Luchtvaartlobby wil laten geloven dat grote elektrische vliegtuigen mogelijk zijn, en wel op korte termijn ook. Voorlopig blijft het bij dit tweepersoonsvliegtuigje. foto RTHA

Grotere vliegtuigen op elektriciteit achten ze vrijwel uitgesloten. Dat staat in schril contrast met wat de directie van Zestienhoven beweert.

De Schiphol Groep zet de bevindingen van NLR naar de eigen hand en misbruikt dus de cijfers die de wetenschap oplevert. NLR zit met die misinterpretaties in de maag, maar BTV merkt minzaam op dat het niet de eerste keer is dat luchtvaartminnaars goochelen met cijfers.

Geen belangstelling voor bewoners

Wat opvalt tijdens de gesprekken met NLR-deskundigen is dat de luchtvaartsector volledig is versnipperd. Ieder instituut, ieder bedrijf en iedere belanghebbende heeft een eigen beperkt deelgebied. Niemand heeft een totaaloverzicht en niemand voelt zich verantwoordelijk voor de omgeving van vliegvelden.
In het geval van de wetenschappers van NLR betekent dit dat zij een kei zijn in het onderzoek naar luchtvaarttechnologie, maar dat zij geen enkele grip heeft op wat er uiteindelijk gebeurt met de resultaten van hun werk.

Niemand voelt zich verantwoordelijk voor de omgeving van vliegvelden.

En daar maakt de Schiphol Groep gretig gebruik van. Dat bedrijf gaat aan de haal met onderzoeksresultaten en werpt zich op om een en ander wel even te framen richting het grote publiek en de politiek. Terwijl Schiphol geen enkel vliegtuig in bezit heeft, geen invloed en verantwoordelijkheid heeft op het gebied van de luchtvaarttechnologie en de verantwoordelijkheid uiteindelijk afschuift als de grond te heet onder de voeten wordt.

Busje rijd mee

Het elektrische vliegtuigje dat op Zestienhoven aan BTV werd gepresenteerd is werkelijk piepklein. Zelfs de oplader kan niet mee met een vlucht en wordt daarom met een busje nagereden. Het toestelletje weegt in totaal 400 kilogram, waarvan 150 kilogram batterij. Het bereik is daarmee amper effectief 40 tot 50 kilometer.

Het bereik is daarmee amper effectief 40 tot 50 kilometer.

We houden ons hart vast voor een toestel voor méér dan 1 passagier en een grotere actieradius.
Maar eerlijk is eerlijk. Hoewel de NLR-ers af en toe met meel in de mond (moesten) spreken, lopen ze niet weg voor een pittige discussie. Dat verdient lof, temeer doordat ze vrijwel volledig afhankelijk zijn van commerciële opdrachtgevers en de luchtvaartminnende overheid.

Zorgen om NLR

Wat BTV zorgen baart, is dat NLR pertinente onwaarheden over de toekomst van elektrisch vliegen niet openlijk tegenspreekt en daardoor medeverantwoordelijk is voor een verkeerde beeldvorming bij het publiek en de politiek. Dat zal vroeg of laat de reputatie van NLR schaden.

Door Alfred Bokhuizen,
Voorzitter BTV-Rotterdam

Datum publicatie: 11 februari 2022

Lees ook: Elektrisch vliegen is nog heel ver weg.