SchipholWatchING roept op tot stevige tax op kerosine

Op dit moment is kerosine zo’n tien keer goedkoper dan alternatieve synthetische brandstof.

De overheid moet dit prijsverschil opheffen door fossiele kerosine zwaar te belasten. Als deze stap uitblijft, blijft de luchtvaart kiezen voor goedkoop en vies.

Deze oproep doen analisten van ING in een analyse met de titel ‘Synthetic fuel could be the answer to aviation’s net-zero goal‘.

Als individu bestaat er geen snellere en goedkopere manier om bij te dragen aan de opwarming van de aarde dan door het maken van een vliegreis. Tijdens het vliegen worden immers in korte tijd grote hoeveelheden CO2 de lucht ingepompt als restproduct van de verbranding van kerosine.

Er bestaan technieken om die impact te verkleinen, maar een deel ervan is onvoldoende uitontwikkeld om toe te passen in de dagelijkse praktijk van het commerciële vliegen (vliegen op waterstof of elektriciteit) en een ander deel is zeven tot tien keer duurder dan vliegen op fossiele kerosine (bio- en synthetische kerosine).

SchipholWatch Banner

Groeiend aandeel in CO2-uitstoot

ING verwacht dat het vliegverkeer in 2040 verantwoordelijk zal zijn voor 8 procent van de wereldwijde CO2-uitstoot. In Nederland is dit percentage nu al hoger omdat de luchtvaartsector veel te groot is voor de vraag uit de thuismarkt. Het bedrijfsmodel van met name KLM drijft op de import van overstappers die zorgen voor extra CO2-emissies.

Op de middellange termijn kan de vliegindustrie de CO2-uitstoot beperken door het bijmengen van biokerosine (uit onder meer planten en dierlijk ‘afval’), maar op de lange termijn moet worden overgeschakeld naar synthetische kerosine om te kunnen voldoen aan de klimaatafspraken, zo redeneren de analisten van ING – toch niet een bank die bekend staat om haar ‘groene’ imago.

“Het vernieuwen van de vloot en efficiëntere vliegmethodes zijn belangrijk, maar kunnen de uitstoot van CO2 onvoldoende beteugelen. Alternatieve brandstoffen moeten het grootste verschil gaan maken, vooral voor middellange en lange vluchten waar elektrisch of op waterstof vliegen geen oplossing biedt.”

Stikstofuitstoot blijft

ING waarschuwt overigens voor al te optimistische resultaten. “Hoewel we ons concentreren op de emissie van CO2, stoten vliegtuigen op alternatieve brandstoffen nog steeds stikstofoxiden (NOx) uit en veroorzaken ze dezelfde condensatiesporen die verantwoordelijk zijn voor een deel van de klimaatimpact.”

Synthetische kerosine kan worden gemaakt door CO2 af te vangen bij grote industriële installaties of door de CO2 uit de atmosfeer te halen, om deze vervolgens via een chemisch-fysisch proces te combineren met waterstof. Vooral de tweede variant levert forse verlaging van de klimaateffecten op, maar deze is zo’n tien keer duurder dan kerosine die wordt geproduceerd uit opgepompte olie.

De technologie staat bovendien nog maar in de kinderschoenen. Volgens ING zijn er wereldwijd achttien installaties in bedrijf die CO2 uit de atmosfeer filteren. Gezamenlijk halen die de CO2-uitstoot van slechts 870 auto’s uit de lucht – dus nog niet eens van één vliegtuig.

Waar wacht de vliegindustrie op?

Als de techniek beschikbaar is, waar wacht de vliegindustrie dan op, vraagt ING zich af. “It’s the economy, stupid”, is het simpele en weinig verrassende antwoord. Synthetische kerosine is zeven tot tien keer duurder dan op olie gebaseerde kerosine en zolang dat zo blijft, zullen luchtvaartmaatschappijen niet overstappen naar de minder bezwarende varianten.

ING berekent in deze analyse dat gewone kerosine op dit moment slechts 2,7 cent per stoeltje per kilometer kost. De variant met de minste impact op het klimaat is lieft tien keer duurder: 26,5 cent. Vliegen op groene waterstof zou ongeveer 13,5 cent per passagierskilometer gaan kosten, maar daarvoor bestaan geen geschikte toestellen.

Door te beginnen met bijmengen van synthetische kerosine (dus geen biokerosine zoals nu op kleine schaal gebeurt) kan de vliegconsument alvast wennen aan de steeds hogere kosten van brandstof en kan de chemische industrie investeren in fabrieken om de kunstmatige brandstoffen te produceren.

Prijsverschil opheffen via belastingen

ING verwacht dat de fabricagekosten van synthetische kerosine in 2050 zeventig procent lager zijn dan nu. Volgens de bank zal het steeds goedkoper worden om groene waterstof te maken en om CO2 uit de atmosfeer te halen. Desondanks blijft fossiele kerosine ook in de toekomst veel goedkoper dan de kunstmatige varianten.

“Overheden moeten daarom maatregelen nemen om dit prijsverschil op te heffen, door het belasten van fossiele kerosine of het subsidiëren van synthetische”, aldus ING. Bij de laatste optie gaat de belastingbetaler nog meer bijdragen aan het vlieggedrag van enkelen, terwijl bij de eerste optie de vervuiler betaalt.

“Zonder maatregelen zal het gebruik van synthetische kerosine geen grote vlucht maken en zal het onmogelijk zijn om de vliegindustrie in het jaar 2050 CO2-neutraal te maken.”

Ondertussen mogen bedrijven als KLM niet werkeloos blijven toekijken. “Zij moeten serieus gaan kijken naar mogelijkheden om synthetische kerosine bij te mengen, omdat biofuel onvoldoende beschikbaar is. Ze moeten de samenwerking met de chemische industrie opzoeken en met klanten om de tafel gaan die hun eigen Scope 3-emissies ook moeten minimaliseren.”

Gepublicieerd: 29 maart 2023. Tevens te lezen op SchipholWatch