Groot-Brittannië kookt - maar de regering wil de Britse luchtvaart drastisch uitbreiden
Luchtvaartbranche gebruikt "jet zero"-strategie, gebaseerd op de uitvinding van luchtkastelen om de gevaarlijke emissies van de luchtvaart aan te pakken.
Het is zover. De klimaatcrisis is geland in het Verenigd Koninkrijk. We zitten in een gevaarlijke hittegolf die scholen dwingt te sluiten, ziekenhuisafspraken te annuleren, treinen minder te laten rijden en vluchten te stoppen omdat de landingsbanen smelten. Extreem weer is niet alleen een bedreiging voor onze infrastructuur, maar ook voor ons leven. Er is maar één antwoord: dringende maatregelen om de klimaatcrisis aan te pakken.
En toch, op een dag waarop het temperatuurrecord van drie jaar geleden werd gebroken, heeft de regering het tegenovergestelde gedaan. Terwijl het asfalt onder onze voeten zindert, vliegen er boven ons nog steeds vliegtuigen die broeikasgassen uitspuwen. Wat is er voor nodig dat de regering serieus werk maakt van het terugdringen van de uitstoot van vliegtuigen?
De vandaag gepubliceerde "jet zero"- strategie is bedoeld om de spiraalsgewijze emissies van de Britse luchtvaartindustrie aan te pakken. De strategie staat echter uitbreiding van luchthavens en een enorme toename van het aantal passagiers toe (met nog eens driekwart ten opzichte van het niveau van voor de pandemie), terwijl men hoopt dat er tegen 2050 technologieën zullen zijn om de resulterende uitstoot, die onze planeet opwarmt, op te ruimen. Maar de realiteit is dat er geen technologie beschikbaar is, nu niet en in de toekomst niet, waarmee de commerciële luchtvaart op het huidige niveau kan doorgaan zonder gevaarlijk hoge emissies te produceren.
Engels rapport met onrealistische en onhaalbare theoretische oplossingen om vliegtuigen 'duurzaam' te maken.
Extreem duur, fysiek bijna onmogelijk
In de strategie wordt een duizelingwekkend aantal koolstofarme technologieën opgesomd, waarvan de regering hoopt dat ze de luchtvaartindustrie in staat zullen stellen de komende drie decennia uit te breiden en toch onze klimaatdoelstellingen te halen. Al deze technologieën zijn ofwel extreem duur, fysiek bijna onmogelijk, vergen een belachelijk groot deel van de beperkte hulpbronnen van de planeet, of zouden de uitstoot niet echt verminderen. Het is ongelooflijk moeilijk om te vliegen zonder gebruik te maken van fossiele brandstoffen voor iets meer dan een zeer korte reis met een zeer klein aantal passagiers - dat is de belangrijkste reden waarom bijna elk van de klimaatdoelstellingen van de luchtvaartindustrie tot nu toe is gemist - meestal met nagenoeg geheel geen enkel resultaat.
Het gewicht van accu's maakt het erg moeilijk om een elektrisch vliegtuig aan te drijven als je wilt dat het daadwerkelijk opstijgt. Hetzelfde geldt voor het opslagvolume dat nodig is voor een vliegtuig dat op waterstof loopt. Maar zelfs als er oplossingen zouden worden gevonden, duurt het doorgaans tientallen jaren om een volledig nieuw type vliegtuig te ontwikkelen, op veiligheid te testen en op de markt te brengen - en het is duidelijk dat ons klimaat niet zo lang kan wachten. Passagiersvliegtuigen die nu van de productielijnen van Boeing en Airbus komen, zullen in 2050 nog steeds in gebruik zijn, wanneer de wereldeconomie al net nul bereikt moet hebben.
Duurzame vliegtuigbrandstoffen
Dan zijn er de zogenaamde "duurzame vliegtuigbrandstoffen" of SAF's. Dit is meestal niets van dat alles - want het verbranden van grote hoeveelheden biomassa of afval is ook zeer schadelijk voor het klimaat. De "jet zero"-strategie leunt ook zwaar op de verwijdering van broeikasgassen om de boeken in evenwicht te brengen. Dit concept zou luchtvaartmaatschappijen en luchthavens in staat stellen nog tientallen jaren door te gaan met vervuilen en echte maatregelen om de emissies te verminderen uit te stellen in de hoop dat er op een dag eenhoorns zullen komen om die miljoenen extra tonnen vervuiling uit de lucht te zuigen en ondergronds op te slaan.
Eén methode
De waarheid is dat er maar één methode is om de luchtvaartemissies terug te dringen waarvan we weten dat die werkt, maar de regering weigert die methode toe te passen: het aantal vluchten verminderen.
De Commissie klimaatverandering, de eigen klimaatadviseurs van de regering, hebben onlangs gewaarschuwd dat de technologieën waarop haar plan voor de luchtvaart is gebaseerd, tegen 2050 waarschijnlijk niet commercieel beschikbaar zullen zijn, en hebben opgeroepen tot een dringend plan om het aantal vluchten te verminderen. Vandaag heeft de regering hun waarschuwing in de wind geslagen en gekozen voor een fantasie van onbeperkte groei op een eindige planeet die dicht tegen haar grenzen aanzit.
Slechts 15% van de mensen
Als het beheer van de vraag eerlijk zou gebeuren, zou het voor de meesten van ons niet zo veel gevolgen hebben. De toegang tot vliegen is enorm ongelijk, waarbij de rijksten in het VK vaak vliegen terwijl de rest van ons zelden of nooit vliegt. Slechts 15% van de mensen neemt 70% van alle vluchten, en in een gemiddeld jaar vliegt bijna de helft van ons helemaal niet.
We hebben een verstandig beleid nodig om het aantal frequente vluchten te beperken, zodat onze echt belangrijke reizen - zoals het af en toe bezoeken van familie in het buitenland - niet iets worden dat alleen de rijksten zich kunnen veroorloven, en dat ervoor zorgt dat schonere manieren van reizen, zoals met de trein, goedkoop en toegankelijk zijn. Dit zou de uitstoot terugdringen en ervoor zorgen dat mensen nog steeds met plezier kunnen reizen. Het publiek ziet in dat dit zinvol is, want uit eigen peilingen van de regering blijkt dat een meerderheid van het publiek voorstander is van een frequent flyer-heffing, terwijl minder dan één op de vijf mensen tegen is.
De plannen van de regering voor de luchtvaart dreigen ons klimaat te verpesten. Ze gaan door op de oude voet en zetten in wat zij nog zien als de "kip met gouden eieren", terwijl we het aantal vluchten nu al kunnen terugdringen op een manier die effectief, populair en eerlijk is voor iedereen. Als de regering geen doortastende klimaatmaatregelen kan nemen tijdens een recordbrekende hittegolf, zal ze deze crisis dan ooit serieus nemen?
Bron: The Guardian, 19 juli 2022 - Leo Murray is medeoprichter en directeur innovatie bij climate charity Possible
Nawoord van de redactie
Opmerkelijk is de parallel tussen het overheidsbeleid van het VK is en die in Nederland. Tegen beter weten in, blijft men zwaar inzetten op de luchtvaartbranche, terwijl men ziet dat deze vorm van vliegen geen toekomst meer heeft. Er worden miljarden euro gestoken in het kunstmatig overeind houden van een branche die steeds meer afhankelijk is voor enerzijds fossiele brandstof en anderzijds de overheidssteun omdat het niet in staat is zichzelf te bekostingen. Daarbij komt dat steeds meer nieuwe onderzoeken aantonen dat de vermeende werkgelegenheid die ontstaat door de luchtvaart steeds zwaar wordt overtrokken. Teneinde het onvermijdelijke krimp te voorkomen, wordt intensief gewerkt met greenwashing programma's. Deze zijn alleen bedoeld om nog een paar jaar op de oude voet door te kunnen gaan.