Universal Hydrogen, pionier op het gebied van vliegen op waterstof, gaat failliet
Universal Hydrogen, het pioniersbedrijf dat in maart 2023 een gedeeltelijk op waterstof aangedreven vlucht uitvoerde vanuit Moses Lake, heeft de $100 miljoen die het bij investeerders ophaalde opgebruikt en is failliet gegaan.
In maart 2023 vloog Universal Hydrogen met een regionaal lijnvliegtuig voor 40 passagiers met brandstofcelaandrijving op waterstof. Het vliegtuig, bijgenaamd Lightning McClean, vloog 15 minuten. Nu is het bedrijf failliet. (Foto: Universal Hydrogen)
Het bedrijf was één van de weinige die het vliegen op fossiele brandstoffen wilde vervangen door duurzamere, emissievrije technologie, in dit geval door waterstof te gebruiken om de motoren aan te drijven in plaats van vliegtuigbrandstof. De eerste vlucht in Moses Lake werd door gouverneur Jay Inslee gevierd als een doorbraak van de staat Washington op het gebied van schone energie. Het vliegtuig vloog met 1 omgebouwde motor en met 1 conventionele motor en kon daarmee een (leeg) vliegtuig 15 minuten in de lucht houden.
In maart plaatste het tijdschrift Fast Company Universal op zijn lijst van "Meest innovatieve bedrijven van 2024". Vorige maand meldde het vakblad Aviation Week dat "achter de schermen de nul-emissie startup druk bezig is met de voorbereidingen om het testen van voortstuwingssystemen naar een hoger niveau te tillen" en 10 nieuwe vliegproeven aan het voorbereiden was. Deze informatie bleek te voorbarig, want in een brief aan aandeelhouders schreef Mark Cousin, voorzitter en CEO van Universal Hydrogen, donderdag dat de raad van bestuur formeel heeft besloten om het bedrijf te liquideren nadat pogingen om verdere financiering van nieuwe investeerders te krijgen, mislukten.
"We waren niet in staat om voldoende eigen vermogen of schuldfinanciering aan te trekken om de activiteiten voort te zetten en we waren evenmin in staat om een bruikbaar bod te krijgen voor een verkoop van het bedrijf of een vergelijkbare strategische exit-transactie," schreef Cousin.
Onvoldoende interesse
Hij zei dat het bedrijf onlangs bestaande investeerders heeft benaderd om deel te nemen aan een claimemissie, maar dat er onvoldoende interesse was.
"We zijn erg trots op het werk dat het team heeft verricht om het eerste commercieel levensvatbare ecosysteem voor waterstofvliegtuigen te creëren", concludeerde Cousin in zijn brief. "Het is onze oprechte hoop dat deze inspanningen zullen voortleven als onderdeel van een toekomstige entiteit."
Belemmeringen voor succes
Universal Hydrogen werd opgericht door Paul Eremenko, een visionair op het gebied van schone energie die voorheen werkzaam was als Chief Technology Officer bij Airbus, op basis van zijn overtuiging dat de klimaatverandering de komende decennia een existentiële crisis zal veroorzaken voor het luchtvervoer.
Zijn charisma en technische expertise ondersteunden de fondsenwerving van het bedrijf in de opstartfase in Silicon Valley. Eremenko staat nog steeds vermeld als CEO op de website van het bedrijf, maar via e-mail zei hij dat hij eind april vertrok. Hij zei dat participatiemaatschappijen uiteindelijk afkoelden voor het concept vanwege de hogere rentetarieven en de voortdurende angst voor een naderende recessie.
Een extra tegenwind waren de naderende Amerikaanse verkiezingen. "Als [Donald] Trump zou winnen, zagen investeerders een aanzienlijk risico dat de enorme groene waterstofsubsidie, die werd ingevoerd als onderdeel van de Biden Inflation Reduction Act, zou verdwijnen," schreef Eremenko.
Wanhoop
Uit documenten die The Seattle Times heeft ingezien blijkt dat de onderhandelingen voor $20 miljoen aan financiering van een Saoedisch investeringsfonds mislukten. In een laatste wanhopige poging om het bedrijf te redden, probeerde het management volgens Eremenko te fuseren met een regionale luchtvaartmaatschappij die haar vliegtuigen zou uitrusten met waterstofenergie. Uit de documenten blijkt dat die luchtvaartmaatschappij Silver Airways uit Florida was. Silver verloor het afgelopen jaar geld en financierde zijn lopende operaties met schulden, aldus de documenten. "Ik vind het jammer om te horen dat de fusie niet is doorgegaan en dat Universal Hydrogen nu liquideert," zei Eremenko.
De brief aan de aandeelhouders is ondertekend door Cousin, de voormalige chief technology officer van Universal, in de rol van CEO. Hij was zaterdag niet direct bereikbaar.
Fysische beperkingen
De barrières voor het succes vliegen op waterstof zijn structureel en enorm.
Het bedrijf uit Los Angeles moest zowel een aandrijfsysteem op waterstof ontwikkelen als een nieuwe logistieke infrastructuur opzetten om de waterstofbrandstof op luchthavens te kunnen leveren. Het had ook te maken met de realiteit dat waterstofbrandstof veel meer ruimte inneemt in het vliegtuig dan vliegtuigbrandstof, waardoor er minder ruimte is voor passagiers.
Groen
Een ander enorm probleem is dat het project van Universal afhankelijk was van een grote, betrouwbare aanvoer van wat bekend staat als "groene waterstof".
Groene waterstof moet worden geproduceerd met behulp van elektriciteit uit hernieuwbare bronnen zoals wind of zon om het proces emissievrij te maken. De meeste waterstof die tegenwoordig wordt gebruikt, wordt geproduceerd uit aardgas in een proces dat veel kooldioxide uitstoot. Er wordt op dit moment heel weinig groene waterstof geproduceerd en het opschalen ervan zal immense investeringen vergen.
Het team van Universal ontwierp zijn aandrijfsysteem op waterstof zodat het achteraf kon worden ingebouwd in regionale vliegtuigen. En het werkte aan de ontwikkeling van een ecosysteem op luchthavens waarbij waterstof door vrachtwagens zou worden geleverd in grote cilindervormige modules die direct in de vliegtuigen konden worden geladen.
Één motor
In maart 2023 zag een kleine menigte investeerders en pers in Moses Lake een De Havilland Canada Dash 8-300 turboprop die was omgebouwd door Universal Hydrogen opstijgen tijdens een korte pioniersvlucht die bedoeld was om aan te tonen dat de technologie levensvatbaar was. Tijdens die vlucht werd één motor aangedreven door een waterstofbrandstofcel, de andere door gewone vliegtuigbrandstof. Universal verhuisde later dat jaar zijn vliegoperaties naar Mojave, Californië.
Nóg een liquidatie
Ondertussen bouwde Universal aan de andere kant van de Atlantische Oceaan in Toulouse, Frankrijk, een groter regionaal vliegtuig om, de ATR 72, om de verwijderbare modules van vloeibare waterstof te ontwikkelen die per vrachtwagen vervoerd konden worden. Het idee was dat dit de infrastructuur zou creëren die nodig was om waterstof aan luchthavens over de hele wereld te leveren. In de brief van Cousin kregen de aandeelhouders te horen dat ook de Franse unit van het bedrijf zal worden geliquideerd.
Rotterdam The Hague Airport / RHIA
Vrijwel gelijktijdig met deze meervoudige faillisementen, vraagt de regionale vliegveld Rotterdam The Hague Airport een vergunning aan om met dit explosieve goedje tegen de stadgrenzen te mogen experimenteren. Een aanvraag tegen beter weten in, stellen deskundigen, want als Universal Hydrogen het met alle investeerders het niet voor elkaar krijgt, waarom zou men hier deze fouten opnieuw maken? Het is verwonderlijk dat het vliegveld, dat zelf geen vliegtuigen heeft of bouwt, zich inzet voor een materie waar zelfs de specialisten van Universal Hydrogen op vastliepen.
Daarbij komt dat het de samenwerking met een stichting RHIA (Rotterdam The Hague Innovation Airport) natuurlijk de laatste optie zou zijn om enige resultaten te verwachten. Het RHIA ontwikkelt zelf niets, maar groepeert met name verschillende start-ups. Die resultaten verwacht het RHIA zelf ook niet. De kennis en techniek van deze verzameling start-ups loopt vér achter op de beschikbare kennis die er al is. Het streven van de luchthaven is om over een jaar een drone te laten vliegen op waterstof. Het kost vervolgens de gemeenschap honderden miljoenen euro om het experiment van Universal Hydrogen te herhalen. Om vervolgens ook tot de conclusie te komen dat waterstof zeer veel ruimte in het vliegtuig in beslag neemt, maar dat het nog steeds onvoldoende aanwezig is om aan de groeiende vraag te voldoen.
Kapitaalvernietiging
Het verder investeren in als mislukt gedoemde projecten als ‘grootschalig duurzaam vliegen’ is pure kapitaalverspilling. Wanneer de luchtvaart daadwerkelijk wat wil doen om minder massaal het milieu af te breken, is minder vliegen. De financiële te korten kunnen eenvoudig worden gecompenseerd met tariefverhogingen.
Bron: Seatle Times, 29 juni 2024